37. OVER RACISME EN DISCRIMINATIE.

Respect en tolerantie voor alle nationale gevoelens, maar strikt binnen de wet en zonder de autochtone meerderheid te provoceren. Tegelijk ruimte geven en grenzen stellen. Dat was de conclusie van de bijdrage over identiteit.

Deze omschrijving opent voor wie het probleem wil doodzwijgen een doos van Pandora, maar voor een echte democraat opent zich een aanstekelijk debat over tal van hete hangijzers. Vandaag : racisme en discriminatie.

De wetgever heeft gemeend een verbod op racisme en discriminatie te moeten afkondigen. In beginsel moet de wet worden toegepast, zij is immers bij meerderheid gestemd en vertolkt bijgevolg de wil van een meerderheid van de bevolking. Niet iedereen is het daarmee eens, de wet zelf wordt in vraag gesteld als weliswaar legaal maar niet legitiem.

Een uitgebreid voorbeeld als test-case : de veroordeling van Geert Wilders op 09.12.2016 door de Haagse rechtbank wegens groepsbelediging van Marokkanen en aanzetten tot discriminatie. Op een verkiezingsbijeenkomst in 2014 had hij het publiek gevraagd : willen jullie in deze stad en in Nederland meer of minder Marokkanen? Daarop volgde het gewenste antwoord  : minder! minder! minder! Waarop Wilders beloofde dat even te zullen regelen.

De uitspraak lokte emotionele reacties uit in heel het land en de kranten stonden er bol van. Prominent verdediger van de uitspraak was advocaat Gerard Spong, bekend van de tv. Uit zijn commentaar achteraf in diverse media kon je grosso modo vijf argumenten pro veroordeling afleiden :

1. De wet is de wet.

2. De wet is tot stand gekomen na een stevig debat over de verhouding tussen racisme- en discriminatiebestrijding enerzijds en de vrijheid van meningsuiting anderzijds. De wetgever is niet over een nacht ijs gegaan.

3. De uitspraak is overeenkomstig eerdere uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Dat Hof veroordeelde in gelijkaardige zaken de Belgische politicus Féret en de Franse Le Pen.

4. Deze wet is een voorbeeld van handhaving van open wettelijke normen. Het is aan de rechtbank om daar invulling aan te geven, geval per geval, in de geest van de tijd, net zoals dat het geval is bij zaken als ontucht, mishandeling en dergelijke.

5. Een verkozen politicus staat niet boven de wet. Het gelijkheidsbeginsel geldt voor iedereen.

Er waren ook prominente bestrijders van de uitspraak, met name Thierry Baudet, lijsttrekker van de nieuwe politieke formatie Forum voor de Democratie, Paul Cliteur, hoogleraar en publicist, Afshin Ellian, hoogleraar en publicist.

Baudet verdedigt met hand en tand de vrije meningsuiting. De politieke correctheid criminaliseert het vrije woord – het ene woord is vrijer dan het andere – en daardoor gaan de evidente maatschappelijke spanningen ondergronds.

Cliteur :  Ik vind het niet bevredigend dat Wilders veroordeeld is. Er wordt geen straf opgelegd maar de straf die de rechtbank in gedachte had, was van een geringe betekenis voor Wilders. Wilders wordt in feite gestraft voor het feit dat hij in een heel penibele situatie verkeert als doelwit van internationaal terrorisme. Ik had het beter gevonden wanneer de Nederlandse staat door middel van de Nederlandse rechtbank een duidelijk signaal had afgegeven dat we een ruime opvatting van de vrijheid van meningsuiting koesteren in Nederland en dat we niet van plan zijn die in te leveren. Dat was een beter signaal geweest naar de internationale wereld van terroristen. Dat hebben we dus niet gedaan. Daarnaast vrees ik voor polarisatie tussen de rechterlijke macht en de Nederlandse bevolking. (…)  Montesquieu en Voltaire hadden sprookjes nodig omdat ze niet vrij konden zeggen wat op hun lever lag. Ga maar na: u zult geen cartoonisten vinden die een Mohammedcartoon willen maken voor Knack. Rushdie zal geen Duivelsverzen II willen publiceren, noch zal Penguin dat uitgeven. Dat betekent dat de tegenstander toch minstens voor een deel de oorlog al heeft gewonnen.

Ellian : Begrijp me goed, ik was en ben tegen de vervolging van Wilders in deze zaak. Maar als je vindt dat hij wel vervolgd had moeten worden, en als je de strafbare feiten bewezen acht, moet je ook een straf opleggen. Wat de rechter met deze uitspraak zegt, is: 'Ik vind het ook heel erg wat Wilders heeft gezegd.' Het is zuiver en alleen een uiting van morele verontwaardiging. Maar daar is het strafrecht niet voor. In een strafgeding moet worden bewezen of iemand een strafbaar feit heeft gepleegd en, als dat zo is, moet hij of zij worden bestraft. Daarom zal deze uitspraak vanuit het perspectief van de veroordeelde, namelijk Wilders, als een politiek en moreel oordeel overkomen. Hierdoor wankelt de legitimiteit van de uitspraak.

Tot zover enkele spraakmakende reacties.

Ik heb er uiteraard ook zelf een mening over. Ik vat ze samen in enkele punten :

1. Een wet die de grondwettelijk gegarandeerde vrijheid van meningsuiting aan banden legt, is een slechte wet. In dit blogboek is onder Beklijvende Gedachten een citaat opgenomen van Henrique Raposo : de moraal van het natuurrecht is superieur aan de legitimiteit van het positieve recht. Daarom kan je zeggen dat een bepaalde wet immoreel is.

2. Juridisch hakketakken over de vraag of Marokkanen een ras zijn is het zoeken naar een stok om een hond te slaan. Gezond verstand zegt dat Belgen geen ras zijn en evenmin een volk. Vlamingen zijn een volk, Fransen zijn een volk, blanken en oosterlingen zijn een ras. Juridische spitstechnologie om onwenselijke meningen af te stoppen is vanuit democratisch oogpunt ergerlijk.

3. De Verlichtingsfilosoof Voltaire zei : Ik verafschuw wat u zegt, maar ik zal uw recht om het te zeggen met mijn leven verdedigen. Dit beginsel behoort boven elke wet te staan.

4. De opvatting wet is wet is een gevaarlijke legalistische route, waarmee in alle tijden politieke tegenstanders werden gemuilkorfd. De wet is doorgaans een machtsmiddel van de heersers. De wet stuurt het recht aan, maar geenszins de rechtvaardigheid.

5. Open wettelijke normen zijn een vrijbrief voor de heersende ideologie. Indien rechters over discretionaire bevoegdheden moeten kunnen beschikken, dan hoort daar als democratische controle evident een beperking in tijd van hun mandaat bij.

6. Als ik rechter was geweest zou ik Wilders hebben vrijgesproken binnen die open wettelijke norm. Ik zou hem wel vaderlijk hebben toegesproken : meneer Wilders, ik wil dat u deze wijze raad van Cicero tot u neemt : Vrijheid van meningsuiting kan alleen bij de gratie van zelfcensuur.

Identiteit is wel degelijk wat ertoe doet. Het is de essentie van je sociaal en maatschappelijk leven. Je identiteit beschermen is natuurlijk en goed. Het burgerprotest tegen de criminalisering van de autochtone bevolking is terecht. Het thema identiteit zal het grote maatschappelijk thema worden van de eerste twintig jaar. Hoe meer het onderdrukt wordt, hoe feller het zich zal manifesteren. De politiek doet er goed aan dit gegeven onder ogen te zien, te stoppen met de criminalisering van de blanke burger en zwaar in te zetten op integratie en assimilatie van etnische burgers, om ergere toestanden te voorkomen. Als er straks een stadsguerilla uitbreekt, moeten de politiekers weer niet staan prevelen dat ze dat toch nooit hadden kunnen voorzien. Misschien moeten we voor die professionele weglopers voor verantwoordelijkheid maar opnieuw de schandpaal op het marktplein plaatsen.

Herman van Schoten, Lagos, Portugal, 20/12/2016.
alle rechten voorbehouden : Herman van Schoten.