147. THEO HEEFT EEN ROEPING.

De Belgische federale regering viel op 08/12/2018 over het migratiepact van Marrakech. Eerste minister Michel trachtte een rompregering overeind te houden, die slechts over de steun van 52 afgevaardigden op de 150 beschikte. Na een constitutioneel surrealistische week van politiek touwtrekken, zag hij in dat ontslag de enige mogelijkheid was.

Is migratie dan zo’n heikele kwestie ? Wie zijn die migranten, met hoeveel zijn ze en vormen ze een bedreiging ?

Ze worden doorgaans ingedeeld in vier soorten : gezinsmigranten, arbeidsmigranten, studiemigranten en asielzoekers. Terugkerende personen zonder migratie-achtergrond worden niet meegerekend. Ze zijn afkomstig uit de hele wereld, maar toch vooral uit Afrika en Oost-Europa. In de perceptie zijn ze met velen, de reden is hun concentratie in centrumsteden. In 2015 was er een zondvloed aan oorlogsvluchtelingen, wat de kwestie op scherp stelde. Voor wie belang stelt in cijfermatige gegevens, mag ik verwijzen naar twee handige boekjes : Migratie in België (1) en het Nederlandse Migratie in beeld (2). De beide boekjes ogen objectief en betrouwbaar. Echter, het Belgische boekje becommentarieert uitvoerig en eenzijdig, het Nederlandse boekje beperkt zich tot wetenschappelijke duiding. Los van de neutrale cijfers echter is er het wijd verspreide aanvoelen dat de problematiek vooral niet-westerse culturen betreft, die de eigenheid van de bevolking bedreigen, c.q. ondermijnen. Hierover is een verbale en politieke oorlog uitgebroken tussen twee diametraal tegengestelde ideologieën, die grosso modo samenvallen met politiek links en politiek rechts : wereldsolidairen tegenover eigenheidsculturelen, Gutmenschen tegenover identitairen, grenzenlozen tegenover grensbewakers, internationalisten tegenover protectionisten en nationalisten.

Daarom was het migratiepact van Marrakech een heikele kwestie. Het kwam nochtans niet uit de lucht vallen, vermits er twee jaar werd aan gewerkt. In kranten, op televisie of radio las, zag of hoorde je er nochtans amper iets over. De politiek liet het aan zich voorbijgaan. Eerste minister Michel beloofde in de Verenigde Naties dat België het pact zou goedkeuren, nog voor de definitieve tekst klaar was. Staatssecretaris migratie Theo Francken, die normaal sneller tweet dan zijn schaduw, zweeg in alle talen. Pas nadat Oostenrijk zich distantieerde van de tekst, werd zijn partij NVA wakker. De Verklaring was plots onaanvaardbaar. De regeringspartijen haalden hun messen boven, begonnen elkaar te beschimpen en zelfs zwaar op de man te spelen. Het daarop volgende Kamerdebat was nog maar eens een tenenkrullende illustratie van het debatniveau van dit Hoge Huis. Het was roepen en schreeuwen en de tegenspeler tot slecht mens verklaren, argumenten hoorde je niet en debatteren kunnen ze niet. Het was direct duidelijk : de Marrakech-verklaring was munitie geworden in de politieke verkiezingsstrijd voor de verkiezingen van mei 2019. De inhoud werd ondergeschikt aan de tactiek. Dat men een dergelijke streek uithaalt met een zo wezenlijk thema als migratie, tart de verbeelding en illustreert het cynisme van de politieke klasse, van links tot rechts. Je kan altijd nog lager zakken. Belgische democratie.

Na de uitstap van de NVA uit de regering houdt eerste minister Michel in Marrakech een bevlogen toespraak, waarin hij de leugenachtige boodschappen van de tegenstanders aanklaagt en oproept tot moed en verantwoordelijkheid. Hij staat aan de goede kant van de geschiedenis. De anderen zijn bijgevolg slechte mensen. De regimepers volgt. Zelfs Le Monde van 11/12/2018 presteert het in een editoriaal de tegenstanders te kapittelen als xenofoob en identitair.

In de beide gevallen : grof en schokkend. Het is kenmerkend, de Gutmenschen kapittelen graag de andersdenkenden. Je denkt onwillekeurig aan de katholieke dictatuur van weleer, die mentaliteit dus. Welnu, zowel het doordrammen door de politiek als het diaboliseren van de critici en tegenstanders nopen tot een gespierde repliek.

Gelukkig moet je niet alles bijeenzoeken, dat heeft Theo reeds gedaan ! Wie is hij ? Theo Francken was tot 08/12/2018 de Belgische staatssecretaris, bevoegd voor Asiel en Migratie. Hij was tevens bevoegd voor de Administratieve Vereenvoudiging, maar dat moet je met een korrel zout nemen. De eerste staatssecretaris die deze nobele opdracht kreeg, Vincent Van Quickenborne, maakte het allemaal nog ingewikkelder. Hij vluchtte dan ook snel naar Kortrijk, om daar als burgemeester een moderne stad van te maken, wat hem beter afging. Theo Francken is van een ander kaliber en inspiratie. Hij bouwde zich een reputatie op als bestrijder van illegale immigratie. Zijn scherpe publieke uitspraken en zijn twitterpraktijk leverden hem een mateloze populariteit op en tevens harde en extreme reacties van politieke tegenstanders. Groene en extreemlinkse partijen maken hem uit voor harteloos en onmenselijk. Extreem rechts confronteert hem met het bescheiden succes van zijn uitdrijvingen uit het land, hij zou niet beter presteren dan zijn halfslachtige voorgangers. Vlaams Belang : u kondigt aan, maar doet niets !

Welnu, dat is niet waar want Theo vloog met de Embraer van de Belgische regering Europa en Noord-Afrika rond zoals u en ik tram of bus nemen. Nu is dat vliegtuig niet het meest betrouwbare in zijn soort, die Brazilianen durven er wel eens een oud onderdeel in stoppen – zie Air Crash Investigation - , zodat de staatssecretaris risico’s nam om uw en mijn welzijn te behartigen ! Bovendien weigerde hij het aanbod van zijn partijvoorzitter Bart De Wever om te kandideren voor de post van burgemeester van Leuven, waar hij zich veilig had kunnen terugtrekken. Niets daarvan, zodat maar een conclusie mogelijk is : Theo heeft een roeping !

Hij besloot zich te verdedigen in een boek (3). Ik vat het boek samen aan de hand van de hoofdrolspelers, illustreer met wat voorbeelden en voeg commentaar toe.

1.De Europese Commissie en met name haar voorzitter Juncker en ondervoorzitter Timmermans. De Commissie bepleit een opengrenzenbeleid, echter zonder mandaat van kiezer of parlement. Het openvallen van de buitenste Schengengrens in Griekenland in 2015 werd vastgesteld maar er werd geen actie ondernomen, hoewel het Schengenverdrag daarover duidelijk is. Open binnengrenzen kunnen maar mits bewaakte buitengrenzen. Men liet betijen, tegen het verdrag in en om humanitaire redenen, het was immers een noodtoestand. Wir schaffen das, verklaarde de Duitse kanselier Angela Merkel.

Ondervoorzitter Timmermans moest later erkennen dat 60 % van de stroom vluchtelingen uit de Balkan geen oorlogsvluchtelingen waren ! 60 % ! Men had de poort wagenwijd opengezet zonder vorm van controle. Dit feitelijk correcte gegeven illustreert motieven, dubbele agenda’s en belangen zoals : multiculturele ideologie, diversiteitsretoriek, mensensmokkel, humanitaire overdaad (Francken), demografische vervanging van een uitdunnende bevolking, wereldsolidariteit. Het credo van Timmermans : diversiteit is de lotsbestemming van de mensheid. Die man en anderen met hem dringen dus een persoonlijke overtuiging op en gedragen zich als missionarissen met een roeping en met een beperkte ideologische achterban, maar zonder legitimatie van de burger-kiezer of de democratische meerderheid. Diezelfde Timmermans wil ook de Europese grenzen nog verder opschuiven naar het oosten, tegen Rusland in, nochtans onze grote buurman. Deze geopolitieke doelstelling was al evenmin voorwerp van besluitvorming door de burger-kiezer. Zijn reputatie van ondemocratisch regent gaf hij zichzelf door in 2014 voluit het Europees begrotingspact te steunen, waardoor de lidstaten fors aan begrotingsautonomie inboetten, met als schrijnend gevolg de Griekse toestanden. Hij kapittelde de tegenstanders als soevereiniteitsillusionisten.

Op 9.09.2015 hield Commissievoorzitter Juncker in Straatsburg een openingsrede voor het nieuwe politieke jaar. Hij hield een emotioneel pleidooi voor open grenzen. Er kwamen dat jaar 1.200.000 mensen zonder geldig visum de E.U. binnen. Illegale immigratie, in strijd met het Schengenverdrag en de Dublinregels, werd vanop de bühne legitiem verklaard door enkele Europese dirigenten. De rechtsstaat op zijn kop.

2.Mensensmokkelaars. Van 1/01/2014 tot1/01/2018 kwamen 624.688 bootmigranten zonder visum en de meesten zonder identificatiebewijs aan in Italië. In dezelfde periode verdronken 15.348 mensen in de Middellandse Zee. In de eerste tien maanden van 2018 stierven, afhankelijk van de bron, 1.600 tot 1.700 migranten in de Middellandse Zee. Reeds op 3/12/2016 legde de Nederlandse eerste minister Rutte het verband. Hij noemde de hulpschepen een veerdienst en pleitte voor terugslepen van de gammele bootjes naar Afrika. Geen veerdienst meer, dan geen mensensmokkel meer en geen doden meer. De Italiaanse regering greep in, bij gebrek aan Europees beleid en tot ontsteltenis van Europa. De mensensmokkel verlegde zich naar Spanje. Het aantal doden op de Spanje-route nam vervolgens toe.

3.De Visegradlanden. Polen, Tsjechië, Slowakije en Hongarije sloten hun grenzen voor de illegale immigratie. Ze bekritiseerden dat Brussel het gat in de haag open liet, Schengen dus niet toepast en de lidstaten vervolgens opzadelt met een spreidingsplan. Ze willen baas blijven in eigen land en zetten de hakken in het zand. Hun recente geschiedenis – overheersing door de Sovjetunie -  had hen hypergevoelig gemaakt voor een nieuw soort overheersing, ditmaal vanuit Brussel. Grenzen zijn voor hen wezenlijk. Onbegrip in Brussel. Van die littekens uit de Oost-Europese geschiedenis had men kennelijk in de Brusselse salons geen weet. Overigens : deze landen maken deel uit van de Europese Unie, een gemeenschappelijke visie veronderstelt ook hun bijdrage, het beleid kan niet louter West-Europees zijn. 

4. Activistische rechters, die de wet oprekken tot het tegendeel. Een sprekend voorbeeld. Vlaamse Pvda-advocaten organiseerden voor een Syrisch gezin de aanvraag van een toeristenvisum met de bedoeling rechtspraak uit te lokken tot het bekomen van een permanente verblijfsvergunning. De weigering werd aangevochten bij de Franstalige afdeling van de Belgische Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, waarvan men wist dat er rechters zetelen die de visumcode erg breed toepassen. Het opzet slaagde, in strijd evenwel met een arrest van het Europees Hof van Luxemburg ! Bovendien ging de rechter haar bevoegdheid te buiten. De rechter immers decreteerde dat binnen de 48 uur een visum moest worden uitgereikt. Nu is zij weliswaar bevoegd om een visumweigering te schorsen maar niet om een dwangbevel tot een andere beslissing uit te vaardigen. Een andere beslissing is een bevoegdheid die de uitvoerende macht toekomt. Staatssecretaris Francken weigerde, waarop de advocaten verder procedeerden. Het Hof van Beroep volgde de oorspronkelijke argumentatie en sprak een dwangsom uit van € 4.000/dag bij het niet uitreiken van een visum. Nu gingen de alarmbellen in de Europese hoofdsteden af. De rechterlijke macht kon dus bestaande wetgeving uitrekken tot het tegendeel en plaatste zichzelf in de plaats van de wetgevende en uitvoerende macht. De uitspraak betekende in de praktijk het aanleggen van een snelweg voor permanent verblijf voor al wie over een toeristenvisum beschikt, dat bovendien gerechtelijk kan worden afgedwongen. Francken bleef weigeren en legde de kwestie voor aan het Europees Hof in Luxemburg, daarbij actief gesteund door Duitsland, Frankrijk en schoorvoetend ook door de Europese Commissie, die de onbeheersbare gevolgen besefte van haar lichtzinnige politiek. Op 7/03/2017 kreeg Francken over de hele lijn gelijk. Opluchting in de hoofdsteden. Rechters kunnen geen Schengenvisa uitdelen, punt aan de lijn.

Een tweede schokkende gerechtelijke uitspraak. De Raad voor Vreemdelingenbetwistingen verbood de uitwijziging uit België van een Afghaans gezin naar Duitsland, waar het eerder asiel had aangevraagd. De motivering : een menswaardige opvang in Duitsland is niet gegarandeerd. Deze Raad rekt dus een artikel op uit het Mensenrechtenverdrag, dat handelt over foltering. De Raad veroorlooft zich tevens een oordeel over Duitsland, als was het Noord-Korea. Welnu, op deze manier kan elk land tot mensonwaardige bestemming worden verklaard.

Het kwalijke aan deze kwesties is de vergaande interpretatie, die rechters zich veroorloven op grond van persoonlijke overtuiging, het is rechtspraak contra legem. Zij menen dat de wetgevende macht in gebreke blijft en stellen zich in haar plaats. De scheiding der machten is in het geding. En dus de vrijheid. De onaantastbaarheid van ideologische rechters heeft tot deze uitwas geleid. 

Deze visie van Theo Francken wordt gedeeld door filosofe Tinneke Beekman inzake het migratiepact van Marrakech :  rechters zullen zich erdoor laten inspireren. Ja, al lijkt het pact ‘niet-bindend’, toch stuurt het de rechtspraak. Hier rijst de belangrijkste vraag: hoe beïnvloedt dit verdrag het politieke proces? Er dreigt een sluipend effect, want rechters, niet alleen politici, zullen moeten nagaan of maatregelen wel stroken met het engagement dat landen zijn aangegaan. Hun uitspraken zijn bindend en bepalend. (4).

5. Brexit-kiezers. Het verrassende resultaat van het Brexit-referendum werd door de politieke klasse snel hoogmoedig en smalend afgedaan als de keuze van een dom en misleid kiespubliek, zo ook – merkwaardig ! – door publicist Geert Mak. Onderzoek wees nochtans uit dat de massale intocht van vreemdelingen in Duitsland de doorslag gaf. Clarke en Goodwin (5) : onze analyse toont aan dat de sterke publieke zorg over het grote aantal migranten de kern vormde van de overwinning van diegenen die uit de Unie wilden. Anders gezegd : it’s migration, stupid ! De Britse burger, toch al geconfronteerd met massale import, zag de horden nieuwkomers al komen en oordeelde : genoeg is genoeg. De politieke hoogmoed blijft tot op de dag van vandaag echter intact. De Britten hebben zogezegd tegen hun eigen belang gestemd, de ouderen hebben de jongeren weggestemd enz. Misschien is dat ten dele waar, maar de vluchtelingenkwestie wordt bewust buiten de verklaring gehouden terwijl ze, samen met een proteststem tegen de gevestigde politiek, de doorslag gaf.

6. Australië. Het land van de koala en de kangoeroe heeft pragmatisch een constructief alternatief uitgebouwd. Men erkent het belang en de noodzaak van immigratie. Maar men wil de immigratiestroom beheersbaar en in eigen hand houden. Australië organiseerde push backs in overleg met Indonesië en naar veilige eilanden, waar opvang werd voorzien. Met succes. De illegale immigratie is volledig stilgevallen. Het businessmodel van de mensensmokkelaars is ontmanteld, de illegale markt drooggelegd. Belangrijker : sinds drie jaar is geen enkel verdrinkingsgeval meer gerapporteerd. Illegale immigratie is er immers de oorzaak van. Australië organiseert zelf legale immigratie. Zo reikte het land tussen juli 2015 en juli 2016 15.552 humanitaire visa uit, o.a. aan Syriërs in VN-vluchtelingenkampen in Jordanië en aan alleenstaande vluchtelingenvrouwen. In 2015 schonk Australië bovendien 51.296.866 USD aan het Hoog Commissariaat voor Vluchtelingen. Ter vergelijking : Frankrijk, dat driemaal meer inwoners telt, doneerde 42 miljoen. Daar bovenop doneerden Australische particulieren nog eens 19 miljoen. Wat in de media als harteloos wordt voorgesteld, pakt in de praktijk uit als een proeve van humanitaire politiek. Je kan illegale migratie wel degelijk tegenhouden en tegelijk een humaan beleid voeren. De sleutel : politieke wil.

Tot zover Theo. Zijn argumenten snijden hout. Zijn stijl echter is grof. Hij twittert er de hele tijd op los, in vaak provocerende bewoordingen, hij lijkt soms een ongeleid projectiel. En zijn opvang van kandidaat-asielzoekers in het Klein Kasteeltje in Brussel was niet bepaald humaan. De problemen aan het Noordstation in Brussel zijn dan weer de verantwoordelijkheid van de stad Brussel en het Brusselse Gewest, die het liever laten rotten om Francken en zijn partij NVA voor schut te zetten, maar komen dus ook op zijn reputatie te staan. Bovendien is hij met handen en voeten gebonden door bestaande wetgeving en internationale afspraken, zodat hij minder kan dan hij zou willen. Kortom, hij vindt zichzelf een held, wiens vleugels zijn geknipt en die tekort wordt gedaan door de media en de andere politieke partijen. Hij is de populairste Vlaamse politicus en dat stimuleert hem nog meer om geregeld de remmen los te laten in zijn uitspraken, niet zo wijs natuurlijk. Theo bedoelt het goed maar heeft leiding nodig. Zijn verdienste is het thema migratie tot een hoofdthema van de Belgische politiek te hebben gemaakt. Bij de verkiezingen van mei 2019 zal hij scoren, dat leidt geen twijfel.

Maar recent heeft hij zich in nesten gewerkt door de affaire Melikan Kucam, een partijgenoot nota bene, die humanitaire visa regelde voor Syrische christenen, tegen betaling.

Ja Theo, dat zal je moeten uitleggen in de verkiezingsstrijd…

Noten :

(1)Lafleur, J.M. en Marfouk, A., Migratie in België : 21 vragen en antwoorden, Universitaire Pers Leuven, 2018, gratis downloadbaar.

(2):WODC Nederland, Migratie in beeld, november 2018, gratis downloadbaar.

(3):Francken, Th., Continent zonder grens, Doorbraak, 2018.

(4):Beekman T., De Standaard, 24/11/2018.(

(5):Clarke en Goodwin, geciteerd in Scheffer, P., De vorm van vrijheid, p. 59, De Bezige Bij, 2018.

Herman van Schoten, Lagos, Portugal, 19/01/2018.

Alle rechten voorbehouden : vanschotenherman@gmail.com.