De taalachterstand van schoolkinderen, het is nog eens in het nieuws naar aanleiding van een onderzoek door de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen. Het is haast een rituele herhaling om de zoveel tijd, waarbij beleidsmakers en politici zich telkens beijveren om het belang van het kind absoluut centraal te stellen en hun beste bedoelingen te etaleren, maar dat is na al die jaren niet meer geloofwaardig, zoals journaliste Isolde Van den Eynde stelde in een praatprogramma. Je bent geneigd haar te geloven.
Eén op zeven kleuters kent onvoldoende Nederlands om naar het eerste studiejaar te kunnen gaan, in de steden zelfs één op vier. De studie is voor de VRT aanleiding om taalkennis en achteruitgang van het onderwijs in het algemeen drie avonden achtereen in een praatprogramma aan de orde te stellen. Groen-voorzitster Naji stelt dat er te weinig leerkrachten zijn, dat is het probleem! CD&V-voorzitter Mahdi beaamt! Vooruit-voorzitter Rousseau verklaart dat er geen tekort is maar dat de spreiding verkeerd zit. Hij gaat op zijn lancée door. De ouders moeten natuurlijk ook betrokken worden, vindt hij, op een toffe manier, desnoods moeten ze verplicht worden, maar hoe krijgen we niet te horen. Hij haalt ook nog het voorbeeld aan van Portugal, waar de klas minder kinderen telt. Hij is helaas niet op de hoogte. Portugal kent een ongeziene bloei van duur privé-onderwijs. Het officiële onderwijs is permanent in crisis door organisatieproblemen en extreem slechte verloning. Lult dat mateke uit zijn nek?
Gemeenschappelijk aan deze figuren is dat zij theoretische partijpraat verkopen, voorzeker ingeoefend voor de spiegel. We moeten dit en we moeten dat, maar dat horen we al jaren. Geen van de drie komt aan een grondige probleemanalyse toe.
Onderwijsdeskundige Van Damme doet het in hun plaats. Lerarentekort en corona zijn slechts een probleemlaag bovenop de fundamentele problematiek! Dat is, luister goed, de pedagogische en didactische ideologie! Er is te veel gemikt op welzijn, te weinig op kennis! De essentie is en blijft de valse idee dat leerlingen zichzelf moeten sturen, dat instructie minder nodig is, dat moet worden uitgegaan van het kind. Hij geeft de schuld aan lerarenopleidingen, leerplannen, pedagogische begeleiding en inspectie!
Eindelijk wordt het probleem in de kern benoemd! De onderwijsmentaliteit is inderdaad een doorslagje van de reclame en de commercie: het is wat jij wil! Geen van de politici in de studio gaat erop in, ze snappen het niet of willen er zich niet aan branden. Ook de gespreksleiders laten deze insteek braaf liggen, ze kouten mee binnen de veronderstelde consensus. Zouden deze dames en heren kennis hebben van het werk van Frank Furedi? In mijn artikel 108 werd hij geciteerd: het streven naar uitmuntendheid is weg door de dominante behoefte relevant en toegankelijk te willen zijn. Handhaven van hoge normen wordt als elitair en dus verwerpelijk beschouwd. Gelijke kansen hebben niet geleid naar de toegang tot de hoogste normen, maar naar verdomming; participatie zonder behoud van normen leidt tot gestage achteruitgang van het niveau in alle geledingen van het onderwijs en is dus misleiding van de massa.
In mijn jeugd was er weinig afleiding en te veel autoriteit. Kennis werd erin gedramd. Nu wordt het kind thuis en in de media dagelijks blootgesteld aan de afleidingsindustrie en het krijgt zowel weinig leiding als weinig opleiding. Precies nu behoort de school het kind houvast en structuur te bieden. Het zijn eigen weg laten zoeken in een vrij stuurloze samenleving is het kind bedriegen. Die vooruitstrevende opvoeders zijn kindbedervers. Eerst pretpedagogie, dan leerstof. En invuloefeningen als huiswerk…
Dan is er nog het onderwijsmodel. De grondwet garandeert vrijheid van onderwijs, dat langs ideologische lijnen is georganiseerd in concurrerende netten. Dat mag wat kosten, democratie kost altijd geld. Maar de verhouding prijs/kwaliteit is bedenkelijk geworden. Vlaanderen zakt al jaren naar beneden voor wiskunde, wetenschap en leesvaardigheid, terwijl het Vlaamse onderwijsbudget per leerling uit het leerplichtonderwijs en op Oostenrijk en Luxemburg na meer uitgeeft dan de andere geïndustrialiseerde landen. De grondwettelijke gestutte opdeling in parallelle netten is verspilling van belastinggeld. Van Damme: in dezelfde gemeente vond ik twee scholen met de specialisatie automechanica, de ene school met 3 en de andere met 4 leerlingen. Is het eigen onderwijsproject nog geloofwaardig bij de vaststelling dat ze allemaal multicultureel zijn geïnspireerd en dat de eigenheid vooral tot uiting komt in de jacht op de leerling, want dat bepaalt een groot deel van hun subsidie? Is onderwijs op ideologische basis nog van deze tijd?
Onderwijsminister Weyts botst op de almacht van de onderwijskoepels. Hij schiet af en toe een fusée af en incasseert vervolgens de verontwaardiging. Nu weer over sancties, die niet ondenkbaar zijn voor ouders die hun kind niet voldoende Nederlands bijbrengen. De Gutmenschen reageren ontsteld. De feiten nochtans zijn dat er een participatietoeslag wordt gegeven aan ouders die hun kind naar opvang of kleuterschool sturen. Wanneer ze dat niet of nauwelijks doen, zou je die toeslag dus ook kunnen afpakken, want voor wat hoort wat. Maar zo wordt het niet begrepen, de minister valt de ouders aan en het zal niet helpen, integendeel, het is alleen maar voor de show! Deze minister haalt af en toe fors uit om tenminste de bereidheid tot overleg te forceren. Oei, dat is on-Vlaams, je moet pamperen in achterkamertjes om misschien een compromisje te krijgen binnen een bevroren consensus.
Wat een vertoning! De oplossing is uiteraard de verplichte schoolleeftijd verlagen, het lerarenambt inhoudelijk herwaarderen, de plannenmakers en pedagoochelaars terugfluiten, de subsidiëring loskoppelen van het aantal leerlingen. Daar is een revolutie voor nodig en dat is in dit landje van aaneengeklonken compromissen vloeken in de kerk.
Op verzoek van de minister zal Van Damme een commissie aansturen over de vragen welk soort leraar we voor de toekomst willen en welk soort organisatie. Daarmee zal hij snel frontaal in aanvaring komen met de gevestigde inrichtende machten en eveneens met al die pedagogische en didactische beterweters. En zo mag je verwachten dat het Vlaamse onderwijs zal verder sukkelen van mini-compromis naar mini-compromis, zoals wij dat in Vlaanderen zo graag doen. Stap voor stap, heet dat en daarmee meent men wijsheid uit te stralen.
Mijn besluit is hard. Het kind heeft het recht ondergedompeld te worden in schoon badwater, niet te warm en niet te koud, begripvol maar ook uitdagend en normerend, dat het voorbereidt op het leven in de maatschappij. Dit badwater nu is verdund met een overmatige portie relevantie, toegankelijkheid en pampering. Het kind wordt verneukt door een zwak pedagogisch aanbod en een directe onderdompeling in de ik-cultuur. Misschien dat privé-scholen en internaten nog kwaliteit kunnen bieden. Je zal nu kind zijn. Eerst naar de crèche en daarna naar een slechte school. Arm kind.
Herman van Schoten, Armação de Pêra, Portugal, 25/01/2023.
Alle rechten voorbehouden: vanschotenherman@gmail.com.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten