Schone lucht en drinkbaar water zijn levensvoorwaarden voor de mens. En die mens is er laks en onverantwoord mee omgesprongen. De beweging om vervuiling en verkwisting te stoppen kan alleen maar worden toegejuicht.
Maar groene ideologie heeft de problematiek verziekt. Het is een godsdienst geworden, die preekt en de schuldige aanwijst, dat is de burger die moet boeten. Als we maar naar de groene goeroes luisteren komen we ooit in een koolstof- en stikstof-neutrale wereld. Dan zijn we in staat de klimaatopwarming te stoppen.
Dat zijn illusies.
Journalist Rik Van Cauwelaert (1) doorprikt de Europese ambities terzake. Met de richtlijnen van Europees commissaris Timmermans komt Europa niet in de buurt van de beoogde klimaatneutraliteit. Daartoe zijn drastische maatregelen nodig zoals het bannen van alle landbouw en alle schadelijke industrie. Ook isolatie van het woningbestand is een peperduur en technisch wellicht onhaalbaar project, tenzij je al die oude nest afbreekt. Algemene verarming en het opgeven van de welvaartsstaat zijn het gevolg. De burger zal dit niet aanvaarden en het laten blijken in het stemhokje. Het is dringend nodig de fundi’s in de hoek te zetten en kansen te geven aan de realo’s van de politieke wereld.
Wat zie je dan ? India heeft meer dan 280 steenkoolcentrales in bedrijf en heeft er 50 in aanbouw. China heeft 1.000 steenkoolcentrales en 240 in aanbouw. Japan heeft de verloren capaciteit van Fukushima vervangen door steenkoolcentrales. Australië exporteert steenkool voor een bedrag van 18 miljard dollar/jaar. In 2020 werd 35 % van de wereldwijde energie opgewekt door steenkool, 25 % door aardgas, 12 % door hernieuwbare energie en 10 % door kerncentrales. Rusland, China, India en de VS zijn geen enthousiaste milieu-landen. Dat is de harde realiteit. Of er nog tijd is voor de omslag of niet, de grote landen van deze wereld willen (nog) niet mee.
Wat wil je dan in België, een minuscule stip op de wereldkaart, bovendien dichtbevolkt, geïndustrialiseerd en met weinig ruimte voor inplanting van windmolens? Wat kan die minuscule stip België bijbrengen tegenover de grote uitstoot-landen ? Ben je bereid daarvoor je rijkdom op te offeren ?
De politieke strijd in België gaat deze dagen tussen voor- en tegenstanders van kernenergie. Over deze levensbelangrijke kwestie wordt een partijpolitiek spel gespeeld. Een tijdelijke politieke coalitie rond Groen beslist, met een coalitie zonder Groen was de beslissing andersom geweest…
Een verantwoord standpunt is nochtans niet moeilijk. De risico’s van kernenergie zijn te groot. Tegen de Franse plannen in en nu ook de Nederlandse, moet je stellen dat kernenergie te gevaarlijk is in een dichtbevolkt gebied als Vlaanderen. Tsjernobyl, Harrisburg en Fukushima zijn geen geïsoleerde incidenten, die zich hier niet kunnen voordoen. Nederland plande de kerncentrale van Borssele zover mogelijk van druk bewoond gebied, Frankrijk in Chooz, in een Franse inham in België. Toevallig ? Als er een ernstig ongeluk gebeurt in de kerncentrales van Doel, zal half Vlaanderen onleefbaar worden. De opslag van kernafval is niet eens het grootste probleem, het risico in een dichtbevolkt gebied is te groot. De vraag of kernenergie een groen label moet krijgen, is een discussie binnen een smalle kijk met politieke oogkleppen.
De oplossing is gas. Het is een natuurlijke hulpbron en die niet aanwenden lijkt idiotie. Er zijn nochtans twee reële problemen met het gas : de kostprijs en de uitstoot.
De kostprijs heeft Europa zelf de hoogte ingejaagd door haar confrontatie-politiek met leverancier Rusland. Dat land is onze grote buur - bekijk de kaart -, die we nodig hebben voor onze export en voor de import van gas. Afspraken met de Russen kunnen de gasprijs drastisch doen dalen. Voor die afspraken is geopolitieke wijsheid nodig. Het is Europa dat de Russen tegen de muur heeft gezet door de uitbreiding van de EU naar Oost-Europa. Het associatieverdrag met Oekraïne was een stap te ver, de Russen zetten hun hakken in het zand en in de Krim, hun kwetsbare zuidflank. Het is toch evident dat Rusland zich wil beschermen ?! Afspraken over invloedssferen zijn absoluut nodig. Eens dat geregeld, kan met de Russen handel worden gedreven. En de pijplijn ligt er al, de Duitsers moeten nog slechts hun fiat geven. Maar de groene Duitse buitenlandminister doet liever aan groen opbod op de kap van de belastingbetaler. Europese opbodpolitiek snijdt in eigen vlees, dat is de nuchtere werkelijkheid. Europa kan haar zogenaamde onafhankelijkheid tegenover de VS hier concreet gestalte geven. We hebben gas nodig en we hebben de Russen nodig. De Groenen zijn voor gas maar tegen Rusland, hoe kan je dat rijmen ?!
De uitstoot van gas is een probleem. Maar het is een relatief probleem in verhouding tot wat de geciteerde landen aan vervuiling produceren met hun steenkool! Gas is niet de ideale maar wel een effectieve oplossing voor de vervuiling door steenkool. Nu de Groenen gewonnen zijn voor gas, kunnen we ze best als missionarissen uitsturen over de wereld om de steenkool te gaan bestrijden! Met figuren als Greta Thunberg op kop! Je moet deze enthousiaste tieners niet wegzetten als hysterische pubers, maar ze integendeel subsidiëren om hun boodschap uit te dragen in de grote landen, die ertoe doen! Als die landen marcheren, dan zullen wij volgen. De harde realiteit : we kunnen voorlopig niet zonder gas. De Russische pijplijn in Duitsland moet open!
De politieke realiteit is echter anders, de confrontatie met Rusland gaat voort. Tegelijk beslisten Frankrijk en Nederland in te zetten op een nieuwe generatie kernreactoren. Wel, als dat toch de keuze blijkt te zijn, dan mag je harde eisen formuleren. Ten eerste inplanting in afgelegen of schaars bevolkte gebieden, het Centraal Massief bijvoorbeeld. Ten tweede een Europese energiepolitiek. Dichtbevolkte lidstaten moeten kunnen aansluiten op kerncentrales van minder dichtbevolkte buurlanden. Maar niet op de manier zoals Europa werkte in de corona-crisis : ieder voor zich. Europa zou echt Europa worden door een eengemaakte energiepolitiek, waardoor bevoorrading van niet-nucleaire lidstaten wordt gegarandeerd en dus niet afhankelijk van de luimen van de nucleaire lidstaten. Europa heeft hier een voortrekkersrol. Europa zou ook technologische vernieuwing kunnen ondersteunen. Bijvoorbeeld de ontwikkeling van technologie om zonne-energie uit de Sahara naar Europa te transporteren, tegelijk een effectieve manier om die arme landen een economische impuls te geven, beter dan ontwikkelingshulp. Ook is die woestijn wellicht geschikt voor de installatie van kerncentrales, waarvan de stroom eveneens transporteerbaar kan worden gemaakt door nieuwe technologie. Nog meer economische winst voor die arme landen!
Een andere insteek is je aanpassen aan de klimaatopwarming. De aanpassingsstrategie is momenteel nog beperkt tot herbebossing en rivieren de ruimte geven. Soms hoor je een pleidooi voor het teruggeven van duinen aan de zee. Dat is een goed begin. De echte uitdaging echter is massamigratie. De geschiedenis leert dat massamigratie doorgaans op gang komt bij klimaatveranderingen, waarbij de beschikbaarheid van water een hoofdrol speelt. Economische motieven blijken eveneens een motief te zijn, maar niet met die massale omvang. Wil je niet te laat komen en alweer gaan improviseren, dan moet je je erop voorbereiden. Je merkt daar weinig van. Misschien wordt in geheime internationale conclaven de problematiek voorbereid, maar weten doen we het niet. Dat migraties zullen volgen kan je nu al aflezen aan het visbestand, dat afneemt in Zuid-Europa. Soorten als de zonnevis - in Portugal ook katholieke vis genoemd vanwege de zwarte vlek op zijn flank - migreren stilaan naar het noorden. Portugese vissersboten brengen minder en minder vangst aan wal, lokale handelaars aan de Atlantische oceaan importeren reeds vis uit andere landen! Overbevissing is een gedeeltelijke verklaring - tonijn bijvoorbeeld - maar tegelijk is migratie van visbestanden inmiddels een hard feit. Eenmaal de opwarming ondraaglijk zal de mens volgen.
Een gasvriendelijke politiek tegenover Rusland, missioneringswerk in de grote vervuilende landen, een Europese energiepolitiek, nieuwe technologie en aanpassing aan de opwarming zijn de dwingende marsrichtingen.
Met zo weinig mogelijk ideologie en zoveel mogelijk pragmatisme.
Noot :
(1):Cauwelaert, R. Van, Grauwgroene transitie, De Tijd, 17/12/2021.
Herman van Schoten, Schoten, België, 20/02/2022
Alle rechten voorbehouden : vanschotenherman@gmail.com.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten