90. DECEMBER 2017 WAS OOK…

Elke maand weer gebeurt er van alles, interessant en boeiend, maar te vluchtig voor een artikel in dit hoog geroemd blogboek. Het zijn soms belangrijke gebeurtenissen, vaak ook kleine voorvallen en feitjes, die best betekenisvol kunnen zijn, maar niet altijd het schreeuwerige breaking news halen, waarmee de media ons willen vastlijmen aan hun kanaal.

Daarom het pretentieuze ideetje van een vaste maandelijkse rubriek. De selectie is volstrekt onvolledig, willekeurig, gevoed door de media en door persoonlijke ervaringen. Dingen die zich in mijn geheugen hebben vastgekleefd, zo van vergeet mij niet.

December 2017 was ook de maand van :

-het muzikale optreden van Hanne Dauwe.  Het 13-jarig meisje, winnares van een wedstrijd voor amateurmuzikanten, mocht in Gent optreden als soliste met groot orkest in een vioolconcerto van Mendelssohn. Ze had stress, verklaarde ze, maar er was niets van te merken. Opmerkelijke uitspraak voor haar leeftijd : je kan gevoelens uitdrukken, waarvoor geen woorden bestaan.

-Mario Centeno nieuwe voorzitter Eurogroep. Sommige Portugezen verbergen hun fierheid niet. Anderen zijn sceptisch : een pion van Duitsland en ook : een integer Portugees politicus bestaat niet. Ik meng me niet in de discussie en prijs de Portugese prestatie. 

-eerste Brexit-akkoord. Europa houdt een grove slag om de arm over de financiële afrekening en schuift een oplossing voor de Eurogrens van Ierland met Noord-Ierland voor zich uit. De commentaren dat het 10-0 voor Europa staat is ridicule onzin van nietweters. Uitstel en vage bewoordingen zijn immers de broeikas van nieuwe onenigheid. Europarlementslid Ivo Belet onthulde twee interessante weetjes. Sinds de Britten niet meer meedoen aan de parlementaire commissies van het Europarlement, draaien die commissies veel beter, zonder de eeuwige Britse tegenwerking. En Europarlementsleden worden benaderd voor specifieke voordelen voor hun land. Zo werd Belet benaderd voor een Britse voorkeurbehandeling van de haven van Zeebrugge. De Britse diplomatie tracht dus de overige 27 nu al uit verband te spelen. Precies daarom is het halve compromis van commissievoorzitter Juncker en co een slechte want slechts een halve zaak. De finale factuur had nu gepresenteerd moeten worden, forfaitair, zoveel en in zoveel schijven te betalen, de eerste nu en de laatste voor de laatste handtekening wordt gezet. De ergernis om de Britten betreft niet slechts hun obstinate tegenwerking, maar tevens het gemis van een grote kans. Met de Britse diplomatieke machinerie in aanslag had Londen, gesteund door de Duitse financiële en de Franse kernmacht, van de Europese Unie een performante wereldmacht kunnen maken. Quod non. Het zijn eilanders en ze verkiezen de cultuur van het navelstaren. Laten we ons daarin niet vergissen. Rolf Falter vermeldt in zijn boek De geboorte van Europa - geschiedenis van achter de schermen van de macht - enkele onthullende feiten en uitspraken. Zo pleitte Churchill in 1942 en 1943 weliswaar voor een soort Verenigde Staten van Europa en riep hij in 1946 op : let Europe arise ! Maar hij wilde er zelf geen deel van uitmaken en zijn beweegredenen waren eigenbelang : een continentale buffer vormen tegen Rusland. De Britten hadden Europe nodig, maar voelden zich in de grond beter. Diezelfde Churchill verklaarde in 1950 als oppositieleider, in de aanloop naar de geboorte van de Europese Gemeenschap van Kolen en Staal : Met onze positie in het centrum van het Britse Rijk en Gemenebest, en met onze broederlijke associatie met de Verenigde Staten in de Engelssprekende wereld, kunnen we geen volwaardig lidmaatschap van een federaal systeem van Europa aanvaarden. Ze denken dat nog altijd, ook al is de en hun wereld intussen fundamenteel veranderd, in hun nadeel wel te verstaan. We nemen beter afscheid van ze, het zijn geen Europeanen. Met de aantekening dat er meer Britten zijn dan Engelsen en dat met name de Schotten wel degelijk een Europese reflex hebben en tegelijk ook een historische haat-liefde-verhouding onderhouden met Engeland. Het tijdelijke handelsprobleem komen we wel te boven, doemdenken over handelsbarrières is paniekzaaierij. Handel gedijt in elk politiek systeem behalve communisme.

-overlijden Ana. Een dame uit Porto overleed in het ziekenhuis, nadat ze was gevonden door de politie. Vier dagen eerder was ze gevallen in huis en haar mentaal zieke zoon van 57 wist niet wat te doen. Hij bleef de hele tijd bij haar zitten. Toen dan de buren vaststelden dat het licht dag en nacht brandde en de was buiten bleef hangen, alarmeerden zij de politie. De conclusie van de krant Público is snoeihard : de kwaliteit van een land meet je af aan de zorg voor ouderen..

-Jeruzalem wordt Amerika’s Israëlhoofstad. President Trump gooit geen steen in een poel, neen, hij kiest voor het doorslaande werk en laat een figuurlijke bom ontploffen. Anderzijds gebeurt er inderdaad niets met jarenlang aanslepende onderhandelingen. Zo zou een wat meer actief Europa bijvoorbeeld Jerusalem kunnen erkennen als hoofdstad van een Israëlische èn een Palestijnse Staat ! Politieke verbeeldingskracht ! Los daarvan zou ik de Europese sympathisanten van Palestina toch willen wijzen op hun eigen wortels. De Palestijnen zijn Arabieren, daar moeten niet wij voor zorgen, maar Saoedi-Arabië en co, dat is een logische verdeling van taken en bondgenootschappen. Europa kan Israël in bedwang houden, als het het land erbij trekt. Historisch ligt dat voor de hand, hoe ze ons geregeld ook op de zenuwen werken. Je kan Israël ook zien als eerste verdedigingslinie tegen de islam. Het is een kwestie van nuchtere belangen en Realpolitik. Ideologie in deze is naïef, zoals meestal.

-overlijden Johnnie Halliday. De Belgisch-Franse rockster was bekend voor zijn muziek en voor zijn uitspattingen. Een positieve noot : hij adopteerde twee kinderen. Gaat er met zijn verdwijnen veel verloren ? De tienduizenden die afscheid namen in wat haast een staatsbegrafenis leek – voor een zanger ?! – werden toegesproken door president Macron, die zichzelf dit kansje op publiciteit niet liet ontglippen : vous êtes là, vous êtes encore là, vous êtes toujours là. Ongeveer gelijktijdig overleed de schrijver Jean d’Ormesson, lid van de Académie Française. Monsieur le Président n’était pas là. Er is een woord voor dit selectief gedrag : populisme.  

-winst voor Corsicaanse nationalisten. De Corsicaanse nationalisten halen een absolute meerderheid in het lokale parlement. Parijs zal niet toegeven en kan dat ook niet. Het nationalisme wint nochtans veld, zie Catalonië. Nationalisme wordt als besmet woord en verwijt gebruikt door uiteenlopende soorten mensen, met name zij, die belang hebben bij de status-quo, zij die zich de historische razernij herinneren, zij die door de school en de officiële geschiedschrijving geïndoctrineerd zijn door het staatsnationalisme, belichaamd in de 18° en 19°eeuws natiestaten. Die natiestaten nu worden uitgehold door Europese wet- en regelgeving enerzijds en door regionale economische verbanden over de grenzen heen anderzijds. Het andere nationalisme, het regionale nationalisme, waartegen men zich afzet, is het soepel alternatief onder een Europese paraplu, die haar eventuele agressieve vleugels kan knippen. Nu is het Europa van de oude regenten nog altijd mordicus gekant tegen regionale autonomie, zie de smalende uitlating van Commissievoorzitter Juncker over nu 28 landen en straks 80 regio’s. De man snapt het wel, maar wil het niet snappen. Zijn Europa van de staatsleiders en regeringsleiders moet op de schop ten voordele van een Europa van de regio’s en van een rechtstreeks gekozen Europees parlement, dat er de voorwaarde toe is en die vervolgens de Europese regering aanstelt. Dit denken in termen van meer democratie en gedeelde macht op een zo laag mogelijk niveau met een corrigerende centrale macht is niet te bevatten door de huidige generatie beroepspolitici, evenmin door zogenaamde staatsmannen als Herman Van Rompuy, die er zelfs smalend over doet. De dynamiek van de regio’s heeft een nieuwe generatie politici nodig, die wel toekomstgericht denkt. Wat is regionalisme, ingekapseld in een economisch machtige, gewapende èn democratische bovenstructuur, anders dan beschaafd nationalisme ?

-overlijden Christine Keeler. Britse call-girl, die in 1963 gelijktijdig een relatie had met minister Profumo en Russisch militair attaché Ivanov. Haar mogelijke rol als spionne maakte ophef en leidde tot het ontslag van Profumo. Was zij een nieuwe Mata Hari ? Het was, in die tijd, een zaak van belang. Haar persoonlijk leven kan worden omschreven als een mislukte tocht langs een stoet mannen, waaronder ook gangsters. En een slecht voorbeeld voor jonge vrouwen.

-pleidooi voor herfederalisering van België. Om de zoveel tijd maken we een kleine opstoot mee van Belgicisme. Ditmaal was het fiasco van het Europees voetbalkampioenschap 2020 in Brussel de aanleiding. Niets kan nog, is de redenering, want elke regio staat op haar eigenheid. Wat was het geval ? Het Brusselse gewest vond het nodig een nationale voetbaltempel te bouwen buiten haar grondgebied, in Vlaanderen, en schreeuwt moord en brand om het gebrek aan samenwerking. Ze lanceren in feite een dwaas idee zonder overleg en voelen zich tegengewerkt ! Wat heeft iedereen toch tegen dat Brusselse gewest, dat toch zo haar best doet om tunnels niet te laten instorten, om het aantal zinkgaten in de straat te beperken, om de armoede toch zo voorbeeldig te bestrijden en het moslimextremisme in te dijken ! Wat een afgang in de buitenlandse publieke opinie ! Nodig is dan ook een nationaal niveau, dat belangrijke dossiers, die blijven steken in opbod tussen regio’s, naar zich kan toetrekken. Aldus de Belgicistische opstoot, ook vanuit de partij van Vlaamse liberalen. In werkelijkheid wil men een zoveelste nieuwe koterij toevoegen aan de reeds bestaande, die nauwelijks functioneren. Maar toch, misschien vallen er zaken te doen ! Want er is een staatshervorming voor nodig, oei, dat was men even vergeten ! De deelstaten staan immers hiërarchisch op gelijk niveau met de federale staat, die bijgevolg geen machtsmiddel heef om kwesties van nationaal belang naar zich toe te trekken. En dan krijgt Vlaanderen opnieuw een kans om in te beuken op de bestaande wettelijke en financiële grendels en onevenwichten en op de bewuste sabotage van de taalwetten in het Brusselse. Weet je wat : herfederaliseer enkele bevoegdheden en herfederaliseer tegelijk ook het Brusselse gewest. Zijn we daar gelijk van af, is dat geen aardig compromis ?!

-dodelijke val meisje in Lissabon. Het vorig jaar berichtte ik over een kindje, dat in februari 2016 overleed na een val uit een luxe-torenflat in Lissabon. De Chinese ouders zijn deze maand veroordeeld tot een celstraf van 5 jaar met opschorting. De rechtbank oordeelde dat ze door het verlies van hun kind al genoeg waren gestraft en hield tevens rekening met hun blanco strafregister. De achtergrond : het koppel kocht de peperdure flat om door deze investering een gouden visum voor Portugal te bekomen. Op de bewuste avond lieten zij hun kind alleen achter in de flat terwijl ze gingen spelen in het nabijgelegen casino. De veranda van het appartement op de 21° verdieping had slechts een eenvoudig slot, ook door een kind open te krijgen, nota bene in de duurste flat van de stad. De kwestie baarde opzien, zowel door het gedrag van de ouders als door het systeem van de gouden visa.

-absolute meerderheid Catalaanse separatisten. De stembusuitslag, eenzijdig door Madrid georganiseerd, bevestigt de wil tot meer autonomie, c.q. afscheiding. De Catalaanse president Puigdemont handelde naïef met zijn onafhankelijkheidsverklaring, omdat hij de machtscentra niet in handen had. De verkiezingsgok van Spaans eerste minister Rajoy pakte verkeerd uit. De patstelling duurt voort. De koning maakt zichzelf verder irrelevant door een tweede, ditmaal halfslachtige toespraak. De partij Ciudadanos heeft de sleutel in handen : de minderheidsregering van Rajoy naar huis sturen en verkiezingen uitlokken, die de fascistische PP ook op Spaans niveau zouden afstraffen. Herstel van de Catalaanse autonomie van voor Rajoy of op eenzelfde niveau als Baskenland is vervolgens een realistische optie. Maar Spanjaarden zijn keikoppen en onvoldoende vertrouwd met het Belgische compromis of het Nederlandse poldermodel. Spannend wordt het zeker.

-warmste week. De Vlaamse actie Warmste week bracht bijna 11 miljoen euro op voor het goede doel. Vlamingen dan toch gul ! Voor een keer heeft Nederland het nakijken, zij haalden iets meer dan 5 miljoen op. De media verdienen lof, als het goed is, is het goed.

-persoonlijkheid van het jaar : president Trump ! Dankzij zijn dolle politieke fratsen komt in Europa de behoefte aan een Europese politiek stilaan naar boven. Nog even doorzetten Donald en het Verenigd Europa is een feit ! 

-woord van het jaar. Nederland kiest voor appongeluk en Vlaanderen voor koesterkoffer. Heb ik toch even een gebruiksaanwijzing bij nodig. Nu ja, het ging om het spel, het is zo weer vergeten.

-het nieuwe jaar 2018. Met hopelijk wat minder politiek tumult. Proost !

Herman van Schoten, Lagos, Portugal, 02/01/2018.

alle rechten voorbehouden : vanschotenherman@gmail.com.