192. VLIEGSCHAAMTE.

Heeft u vliegschaamte ? Het is een aangepraat idee ! Niet dat je het vliegen van Amsterdam naar Parijs of van Brussel naar Berlijn moet goedpraten, laat staan de zuipweekeinden in Ibiza of de weekeindbezoeken aan Europese steden. Of mee met Piet Visser met een omgebouwde Boeing voor 56 personen langs operahuizen in Engeland, IJsland, Rusland, Italië en Oostenrijk voor slechts € 19.995.

Het tijdschrift Onze Taal deed er nog een schepje bovenop. Haar lezers kozen hun woord van het jaar : schaamte ! Bezorgschaamte, vleesschaamte, plasticschaamte, vliegschaamte…Tja, dan moet je in een hoekje lekker beschaamd zitten zijn ! En boete doen ! Het lijkt wel op een nieuw zondebesef. Heeft dat oeroude christelijke besef van schuld en boete de val van de religie overleefd ?!

Je kan er nog van alles aan toevoegen : koloniale schaamte, blanke schaamte, schaamte om verstek te geven in oorlogen om ons heen, koopschaamte, poetsschaamte, schaamte om je ecologische voetafdruk, luiheidsschaamte, meer-dan-één-kind-schaamte, kortom, schaamte om te leven !

Onzin natuurlijk. Het personaliseren van collectieve problemen is een religieus instrument, dat politici, media en linkse gelijkhebbers graag bespelen. Persoonlijk heb je er geen schuld aan, toch ?!

Zijn er dan geen problemen ? Tuurlijk wel en grote ook. Maar al die attributie van persoonlijke verantwoordelijkheid voor maatschappelijke problemen verhult de essentie. Het is schuldbesef aanpraten en ten gronde slechts kurieren am Symptom. De echte problemen zijn overbevolking en het extreem kapitalistisch systeem, dat overconsumptie oplegt en vervuiling uitstoot. Op een klimaatmars droeg een meisje deze leuze : Tegen overbevolking, gebruik een condoom ! Zij snapte het !

China pakte de overbevolking aan door het éénkindprincipe. Het veroorzaakte onnoemelijk persoonlijk leed maar behoedde het land voor een bevolkingsexplosie. China gaf het voorbeeld. Momenteel zijn ze ook in de weer met het bestrijden van milieuvervuiling. Niet omdat ze plots het licht zouden gezien hebben, want dat lukt niet doorheen de smog, die hun steden verstikt en dus moeten ze wel.

Overbevolking is wereldprobleem nummer 1. Het alarm dat westerse geboortecijfers de vervanging van de bevolking niet meer kunnen garanderen en dat bijgevolg import noodzakelijk is, is onjuist en contraproductief. Met minder mensen in ons overbevolkte Vlaanderen en Nederland zou het net aangenamer worden. Dat we er economisch op achteruit zouden gaan, wat zou dat ? 10 of 20 % minder welvaart, kunnen we dat niet aan ? De burger is het trouwens al gewend, de economische terugslag als gevolg van de financiële crisis ! Minder luxe, minder consumptie-uitgaven, meer levenskwaliteit. Mensen zouden wellicht terug noodzakelijke baantjes gaan opnemen en overbodige laten vallen, zoals fitnesscentra, taxi’s, bezorgbaantjes en dergelijke. Te veel mensen verdienen de kost aan werk, dat geen economische meerwaarde oplevert. Een voorbeeld uit de administratieve sector : als de loonberekening zou worden herleid tot de essentie, kan je de sociale secretariaten afschaffen. Idem dito met belastingconsulenten na drastische vereenvoudiging van het belastingstelsel. Tienduizenden ambtenaren voeren wettelijke voorschriften uit, waarvan een groot deel overbodig is. Bureaucratie en dienstensector kunnen deels op de schop. Met het afslanken van bergen wetgeving kom je een heel eind, het zou een kleine revolutie betekenen.

Maar daar wil men niet aan. Men wil integendeel de bevolking mobiliseren voor een agenda, die het werkelijk probleem verdoezelt. De Groenen zijn daar meesters in, in het aanpraten van schuldbewustzijn, zij zijn dan ook een semi-religieuze partij. De burger kan weliswaar een bijdrage leveren - consuminderen -, maar het is ons maatschappijmodel, dat niet meer werkt, we zijn te ver doorgeschoten. It’s capitalism, stupid ! Geld moet terug worden wat het in essentie is : een middel, geen goddelijk doel. Geld omwille van het geld herleidt de ander tot wat je aan hem/haar kan verdienen.

De schuld ligt bij de Amerikanen met hun vrijhandel, lees Amerikaanse handel. In plaats van te dimmen geven ze gas bij. Zo liet president Clinton in 1999 het verbod voor gewone banken om in effecten te handelen vallen (Glass-Steagall-Act), waardoor geld om het geld, speculatie dus, vrij baan kreeg. Deze rampzalige beslissing bleek een vuurversneller in de bankencrisis.

Maar misschien heb ik toch wel schuld aan andere grote zonden ? Moet ik me niet bewust zijn van de problematische geschiedenis van mijn land in haar koloniaal verleden ? Als slavernij geen doodzonde was in de katholieke overheersingstocht door de Europeanen in Afrika en Zuid-Amerika, wat dan wel ? Onze voorvaders hebben het nogal bont gemaakt. Maar heb ik daar persoonlijk schuld aan ? Duitse kinderen, die zich bewust worden van het nazi-verleden van hun voorouders, zullen zich best een hoedje schrikken, maar hebben zij daar schuld aan ?

Linkse gelijkhebbers zwaaien graag met het opgestoken wijsvingertje. Zij zouden beter Piketty (1)(2) bestuderen en Stiglitz (3) en zich politiek organiseren voor een betere inrichting van de maatschappij. Niet de burger is het probleem, het is de politiek en het geld. Een Portugese opmeter van het waterverbruik, die overal langsgaat, zei me : Portugese dorpen zijn ontvolkt, het landbouwareaal is verwaarloosd. We moeten 50 jaar terug en opnieuw gaan boeren ! Voor de getergde Nederlandse boeren zou het misschien een uitkomst zijn…Een tip : het Portugese landbouwareaal is geschikt voor de kweek van fruit en bloemen !

Er zijn positieve ontwikkelingen. Internationale treinverbindingen verbeteren : Brussel is goed bereikbaar met de Intercity, naar Parijs rijdt de Thalys en de verbinding met Berlijn wordt sneller. Dit jaar gaat er vanuit Amsterdam weer een nachttrein rijden naar München en Wenen, met aansluiting naar andere Europese steden. Vanaf het voorjaar rijdt de Eurostar rechtstreeks naar Londen in iets meer dan vier uur. Uiteindelijk moeten er zes treinen per dag gaan rijden. Elke volle trein is vijf vliegtuigen minder. NS International en de Treinreiswinkel zagen het aantal boekingen afgelopen jaar sterk stijgen, met respectievelijk 20 en 30 procent. De burger wil dus wel, maar het moet haalbaar zijn. Met de auto naar Portugal is leuker dan met het vliegtuig, want onderweg zie en beleef je wat ! Maar ja, het bereik van de elektromotor is noppes, met een elektrische wagen lukt het gewoon niet. Bovendien is de productie van batterijen behoorlijk vervuilend. En waar gaan ze al die elektriciteit vandaan halen ?

Je moet je als burger niet schamen voor fouten en miskleunen van de Staat of van het maatschappelijk systeem. Je kan je wel schamen voor fouten in je persoonlijk leven, maar dat gaat verder niemand aan.  

Noten :

(1) : Piketty, Th., Kapitaal in de 21° eeuw, Bezige Bij, 2016.

(2) : Piketty, Th., Capital et Idéologie, Seuil, 2019.

(3) : Stiglitz, J., Vrije Val, Spectrum, 2010.

Herman van Schoten, Lagos, Portugal, 18/01/2020.

Alle rechten voorbehouden : vanschotenherman@gmail.com.