139. GROEN MOET !

Groen moet !, voegde een nu voormalige collega me bezwerend toe, toen ik mijn twijfel uitsprak over de verplichte vuilcontainers per wooneenheid in mijn gemeente, waarvoor in appartementsgebouwen geen of nauwelijks plaats is. Ik had het niet over het principe van sorteren, maar over het verplichte instrument. Plastieken zakken zijn in appartementsgebouwen gewoon praktischer en als plastiek niet meer mag, dan grote, gemeenschappelijke, ingegraven vuilcontainers op straat. Mijn bedenking kwam over als twijfel aan het principe van sorteren zelf. Groen moet !

Dat niet luisteren maar je gelijk om de oren slaan met het heilige principe, herken ik maar al te goed uit mijn jeugd. Gehoorzamen moet !

Moet-principes zijn van alle tijden : privatisering moet, wereldsolidariteit moet, economische groei moet, CO2-reductie moet, beursbeleggen moet, socialisme moet, missionering moet, multiculti moet, raszuiverheid moet, gelijkstrijken moet, politiek correct moet, schulden betalen moet, heksen op de brandstapel moet, consuminderen moet, sport moet, slavernij moet, diëten moet, kinderen moet, apartheid moet, vegetarisch leven moet, Europa moet, god aanbidden moet, kernenergie weg moet, levenslang leren moet.

U zal zeggen : dat kan je toch niet over een en dezelfde kam scheren ?! Of : hoe verwerpelijk om goede, humane beginselen te vergelijken met slechte, immorele, mensonwaardige !

Dat is nog maar de vraag ! Immers, al deze principes hebben iets gemeenschappelijks, ze zijn heilig voor haar aanhangers ! Als je dat beseft, ga je wellicht eens dieper doordenken op je eigen principes en, in het beste geval, ze in perspectief plaatsen. Want alles wat moet is in mijn ogen per definitie verdacht, of het nu moreel juist of net verwerpelijk is. Het gemeenschappelijke aan al deze uiterst verschillende beginselen is haar fanatiek karakter. Het is zo absoluut ! Het wordt snel drammerige ideologie. Nietsche : overtuigingen zijn gevaarlijker vijanden van de waarheid dan leugens.

Nu ik de leeftijd van een zekere wijsheid heb bereikt – die nota bene in oude beschavingen op hoge prijs werd gesteld en nu nog slechts door korting in musea – weet ik het zeker : de gedreven missionarissen, ten bate van welk hoger doel ook, zijn van alle tijden. Bovendien zijn ze onuitroeibaar en resistent tegen rationaliteit. Ze vormen het grootste gevaar voor de mensheid en de menselijkheid.

Een van de eersten, bij wie ik dat idee kreeg, was Jos Geysels, de uitvinder van het cordon sanitaire. De man is van Turnhout, uit mijn buurt dus. Het lag voor de hand dat ik hem wel eens tegenkwam, op straat of in een cafetaria of zo. Die gedreven kop ! Dat vingertje omhoog ! Jos weet het beter en wil jou voorschrijven hoe jij moet leven ! Een missionaris dus, maar niet zo beginselvast want dan was hij priester geworden. De man is door en door ondemocratisch. Zet hem in een andere tijd bij de inquisitie en de kans dat hij fanatiek meedoet is aanzienlijk.

Dogmatici bepleiten vurig de democratische beginselen, de hunne wel te verstaan. Het cordon sanitaire was en is ondemocratisch, de partij werd immers wettelijk toegelaten. Dat de partijen andere partijen kunnen uitsluiten, is niet hun goed recht, wat veroorloven ze zich ?! Het is pure particratie terwijl de grondwet de politieke partij zelfs niet heeft voorzien, alleen vrijheid van vergadering !

Nochtans, toegegeven, democratie kan voor ellende zorgen. De verkiezingsoverwinning van radicale moslims in landen als Algerije werd door het leger teniet gedaan. Maar democratisch was het wel ! De democratische meerderheid van Hitler, je kan er niet omheen kijken. Atatürk maakte van Turkije een seculiere staat, tegen zijn bevolking in.

Er kunnen bijgevolg redenen zijn om de democratie even tussen haakjes te zetten, redenen van beschaving en menselijkheid. Maar daar moet je wel omzichtig mee omspringen en niet lichtvaardig, omdat het jou zo uitkomt of om partijpolitieke redenen. Het probleem is dat vooral linksgeoriënteerde mensen zich de definitie van menselijkheid toe-eigenen, vandaar hun frequent vingertje omhoog en hun groot gelijk. Al kennen rechtsgeoriënteerde mensen er ook wat van : er is geen alternatief voor de huidige economische orde ! Het kan niet anders, het moet !

Ik heb voor mezelf een verklaring gevonden voor de tegengestelde principes van links en rechts. De linksen gaan uit van plichtethiek, iets moet omdat het moreel hoogstaand is. De rechtsen gaan uit van doelethiek, iets moet omdat het resultaat van hun handelen goed is. Neem bijvoorbeeld de opvang van vluchtelingen op de Middellandse zee. Als goed mens heb je de plicht ze uit het water op te vissen. Als nuchter pragmaticus stel je vast dat je daarmee een aanzuigeffect organiseert met als gevolg massale verdrinking. Het resultaat van je handelen telt, niet het principe. Ze bedoelen het beiden goed dus, principieel en pragmatisch, dat is het verschil. Over die begrippen plichtethiek en doelethiek lees je nooit wat, raar toch. Het is nochtans een goede voorzet voor het debat tussen de tegenpolen.

Ik heb geleerd dergelijke moet-figuren grondig te wantrouwen. Neem nu die Frans Timmermans, die kandidaat-Commissievoorzitter is van de Europese Unie. Hij wil als een missionaris Europa op sleeptouw nemen, zijn sleeptouw van de linkse vlucht vooruit. Er zijn gelukkig kandidaten van zwaarder kaliber beschikbaar en zijn partij is zwalpende.

Nog zo’n missionaris en een erg actuele is Jaap Tielrode. Hij is een klimaatwetenschapper, beklemtoont zijn Groot Gelijk en beschimpt en bespot klimaatsceptici als Thierry Baudet. Dat schimpen is zijn tweede natuur en zijn argumentatie is steevast gebouwd op een gezagsargument : 97 % van de klimatologen is ervan overtuigd dat de mens de aanstoker is van de klimaatopwarming. De sceptici krijgen te veel aandacht, een normale verhouding zou zijn dat 3 sceptici zouden debatteren met 97 overtuigde klimatologen ! Wat een verknipte logica, voor een wetenschapper ! Qua waarheidsvinding immers hebben die 3 sceptici evenveel recht om gehoord te worden als hun 97 opponenten, toch ?! Zo niet consacreer je de dictatuur van de consensus. Bovendien : die 3 wetenschappers die niet akkoord zijn met de klimaatconsensus, daar ben ik reuze benieuwd naar, want ik ben geen kenner maar vind de kwestie wel extreem belangrijk. Overigens, als volslagen leek lees ik ook over de twijfel aan de initiële aannames van de IPCC. Dan denk ik : als je voortborduurt op een niet bewezen aanname, dan dijt je mening vanzelf uit tot ideologische hoogte of tot een geloof. Het gaat er mij niet om dat de mens zijn natuurlijke grenzen al of niet te buiten is gegaan, dat is zeker het geval. Maar de disproportionaliteit tussen enerzijds de verhouding tussen bewezen aannames en de natuurlijke cyclus van opwarming en afkoeling en anderzijds de gigantische maatschappelijke inzet om de opwarming te keren, lijkt op hysterische demagogie. Kijk, dat knelt voor een leek met een geoefende geest. Weer zo’n fanatieke doemdenker en moet-profeet, denk je dan al snel. Ayatollah Tielrode zou aan geloofwaardigheid winnen als hij niet zo zou schelden en tieren. Misschien heeft hij gelijk, maar hij zaait twijfel door zijn drammerigheid. Groen moet !

Dat moeten wordt echter dag in dag uit ontkend door media en reclame : het is wat jij wil ! Commerciële praatjes binnen de opgelegde ideologie. De nieuwste iphone : moet ! De burger als financiële melkkoe, meer winst moet !

De beter gesitueerden mogen daarvan mee profiteren. Voor hen staan investeringsbanken op de bres, tegen fikse vergoeding uiteraard.  En bijvoorbeeld ook de krant De Tijd, die voorrekent hoe je belasting kan ontwijken. Belastingontduiking wordt dan weer georganiseerd door diezelfde investeringsbanken. Belastingontwijking/ontduiking moet !

Al dat moeten, van ideologisch links tot ideologisch rechts, verraadt belangen en een behoefte om te heersen over anderen. In mei 1968 zag je in Parijs de slogan : het is verboden te verbieden ! Vijftig jaar later echter is het ik, het eigen aanvoelen en het eigenbelang, als norm voor alles, een ware kanker geworden, die het samen-leven heeft ondermijnd. Er is reactie nodig, een nieuwe tegencultuur zeg maar !

Ik flirt met de gedachte om een nieuwe moet-slogan te lanceren :

maatschappelijk gedrag moet !

Zou ik 20 man op de been krijgen voor een betoging in Brussel ? Misschien toch maar even advies inwinnen bij de 17-jarige actievoerster Anuna De Wever, zij heeft immers ervaring sinds haar betoging voor het klimaat, waarvoor ze  3.000 andere scholieren op de been kreeg.  

Herman van Schoten, Lagos, Portugal, 08/01/2018.

Alle rechten voorbehouden : vanschotenherman@gmail.com.