Aruna Audenaert is een alleenstaande woningzoeker van 25 jaar. Een jaar lang zocht ze een appartement in Antwerpen en Berchem, tevergeefs. Ze breidde haar zoekgebied uit en kwam terecht in de rand van Mortsel. Voor een flatje van 65 m2 met 1 slaapkamer en zonder garage betaalt ze € 850. Met alle vaste kosten erbij komt ze ruim boven de € 1.000. Met een gewoon loon in de dienstensector is het krap. Een vriendin: trouwen met een goede partij zou de oplossing zijn!
De huurmarkt is onderhevig aan het spel van vraag en aanbod. De vraag is hoog en het betaalbare aanbod laag. De vraag neemt spectaculair toe door nieuwkomers, zowel vluchtelingen als Oekraïners, als arbeidskrachten voor laagbetaalde banen als in banen waarvoor een hoge opleiding vereist is. Er is nog een categorie: Nederlanders. Vroeger zakten ze af naar het noorden van Vlaanderen om huizen en villa’s te kopen. Die beweging is omgeslagen naar de huurmarkt. Nederlanders komen de grens over om te huren, net zoals zij al tientallen jaren naar hier komen voor medische verzorging, gezien de gulheid van het medisch aanbod in vergelijking met hun (in dat opzicht gierig) land. Het resultaat van een en ander is een beginnende wooncrisis. Gaan wij Nederland achterna, waar de woningbouw al tientallen jaren de vraag niet kan bijhouden en de woningnood al sinds mensenheugenis bestaat?
De overheid doet er een schepje bovenop. Het aantal nieuw gebouwde sociale woningen kan de benodigde aantallen niet volgen. De privé-markt is louter een kwestie van vraag en aanbod. Bij bezichtiging van een woning moet je direct toehappen om het aantal kandidaten te vlug af te zijn. Dat geldt eveneens voor de koopmarkt, waar het systeem van opbod - ook al overgewaaid uit Nederland - de prijzen deed ontploffen. Er is momenteel een zekere kentering, de koopmarkt koelt enigszins af. De vraag blijft nochtans onveranderd, mensen die het verwerven van een eerste woning niet meer haalbaar achten, wenden zich tot de huurmarkt, waardoor het aantal kandidaten alweer toeneemt.
Het is een algemeen europees verschijnsel. In Lissabon - zoals u bekend mij tamelijk vertrouwd - rijzen de huurprijzen de pan uit. Je moet rekenen op € 15 per m2. Een appartementje van 50 m2 kost dus gemiddeld € 750, eentje van 80 m2 kost je € 1.200. Het minimumloon bedraagt € 760 en het gemiddelde loon € 1.378 bruto. Buitenlanders kopen woningen op om te verhuren aan toeristen. Airbnb verziekt aldus de woningmarkt voor de eigen burgers. In de Algarve wonen wij in een appartementencomplex, waar ‘s winters de meeste rolluiken zijn neergelaten, eigendom van buitenlanders, nota bene op een niet-toeristische ligging! Moet men zich gaan spiegelen aan de praktijken van bijvoorbeeld Thailand, waar het verwerven van eigendom is voorbehouden aan de eigen ingezetenen?
De overheid doet nog meer: het uitvaardigen van talrijke maatregelen ten gunste van het milieu. Eigenaars worden overstelpt met eisen voor isolatie, verwarming, allerlei milieuattesten, waardoor de kosten spectaculair stijgen en die kosten worden zoveel als mogelijk doorberekend in de huurprijs. De vergroening van het aanbod heeft een ernstig negatief gevolg voor de woningmarkt. De cijfers laten een merkwaardige evolutie zien: dalende vastgoedtransacties (-9,2 % voor de eerste drie maanden van 2023) gaan gepaard met stijgende prijzen (+ 3% voor huizen en + 2 % voor appartementen)! De vraag blijft, maar een aantal kandidaten haakt af wegens de renovatieverplichting binnen de 5 jaar. Deze groep belast verder de huurmarkt.
De nuchtere conclusie is dat vergroening direct afhankelijk is van de economische omstandigheden van de burgers. Dat wordt graag vergeten door de apostelen van groen. De modale Vlaming wil of kan deze vergroening niet betalen, zodat we ons stilaan vergroenen naar de armoede, al is dat misschien wat overdreven gesteld.
Pikante ontwikkeling: nieuwbouw wordt ineen gegooid. Promotoren schakelen Roemeense en Poolse arbeiders in, als het maar vooruit gaat. En de gebruikte materialen moeten goedkoop zijn. Een aannemer: het moet maar tien jaar meegaan, dan verstrijkt de garantie! En vervolgens kunnen de kopers van dergelijke modieuze krotten hun portemonnee omkeren voor herstelling en isolatie. Een aannemer in een vertrouwelijke bui: koop een bestaande woning, geen nieuwbouw. De kinderziektes zijn eruit en je hebt meer kans op een degelijke constructie.
Een andere factor is het toegenomen aantal alleenstaanden. Stel dat iedereen een partner had, dan zou de vraag serieus krimpen!
De eigenaars klagen over overheidsinterventies, maar zijn zelf ook maar alleen geïnteresseerd in rendement. Een degelijke huurder voor lange jaren, die meewerkt en de woning actief mee onderhoudt, daarvoor laat je de teugels van de huurprijs vieren, toch?!. Er zijn eigenaars die de jaarlijkse indexering van de huurprijs niet toepassen, omdat ze hun huurder willen houden. De jacht naar opbrengst is echter ingebakken in de geesten.
Aan de kust staan duizenden appartementen een deel van het jaar leeg. Een beetje bemiddelde Vlaming heeft er een tweede verblijf. Er is een wet - als ik me niet vergis gestemd onder de regering Tindemans - waardoor deze leegstand kan worden opgeëist, wat om politieke redenen nog nooit is gebeurd. Is het aangewezen dat de overheid deze wet activeert? Dan staat het land op zijn kop!
Maar wat dan wel? De eerste oorzaak is de vraag. De vraag terugdringen houdt ideologische keuzes in. Daarom ligt het bijzonder moeilijk. En met verkiezingsretoriek kom je er natuurlijk niet. Staat de democratie de oplossing van grote maatschappelijke problemen in de weg? Wij eisen inspraak - ondergetekende niet in het minst! - maar besluitvorming is eerder gediend met autoritair beleid, zie China, helaas.
De Hollandse toestanden zullen niet snel gekeerd worden. Houden wat je hebt is de boodschap.
Herman van Schoten, Schoten, België, 02/10/2023.
Alle rechten voorbehouden: vanschotenherman@gmail.com.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten