Fietsen
is ontspannend, prettig, heilzaam voor geest en lichaam. Daar is iedereen het
over eens.
Er
zijn echter ook neveneffecten. Eén ervan is domheid. Dat komt als volgt. Wie fietst in de
open natuur gaat niet voor 5 km., maar zeg maar voor 30 - 50 - 80 - 100 km. De
ononderbroken aandacht voor de omgeving, die het fietsen in de stad vereist,
valt hier als noodzaak weg. De fietser let wel op maar gaat toch vooral op in
de natuur. Aanvankelijk.
Allengs
gaat hij wat sneller trappen, zich concentreren op de trapfrequentie, de beste
versnelling zoeken, de ademhaling controleren, zijn zit stroomlijnen, de benen
in een gelijkmatig tempo aansturen, tijdrijden, de pijn voelen, van de pijn
genieten. Dan is hij ongemerkt overgegaan in de fase van onthechting. Zijn bewustzijn
vernauwt, hij fietst, hij maalt kilometers, hij zweeft boven zichzelf uit. ‘s Avonds
zegt hij vergenoegd tegen zichzelf : lap, weer 100 vandaag, goed bezig.
Ik
polste zo’n
fanatiekeling naar zijn motief. De man is ingenieur, bekleedt een verantwoordelijke
functie en is berucht voor zijn bliksemsnel analysevermogen - aan 200/uur als
het ware.
Wel,
sprak hij terwijl hij me strak aankeek en weifelend de blik verschoof naar
oneindig, wel, dan kan je op ‘t einde van ‘t jaar zeggen : zoveel heb ik er gedaan dit jaar.
De
man schrok gelijk van zijn bekentenis, de betovering brak, hij keek me met
grote ogen aan, voelde zich verslagen en sprak zacht : kinderachtig natuurlijk. En hij
glimlachte. Een domme fietser met zelfkennis.
Zodra
dit type echter aansluit bij een groep vrijetijdsfietsers is het hek van de
dam. De groep komt eraan, neemt de fietsbaan in beslag en knalt overal dwars
doorheen. De billen blinken, de fietsen glimmen, de koppen staan rood, de groep
gaat op in zichzelf. Waag het niet haar een strobreed in de weg te leggen, dan
zijn luide verwensingen en vloeken je deel. Plots stopt de groep aan een
afspanning, als bij toverslag, of volgens afspraak, of op onzichtbaar consigne
van de voorman. Ze nemen de locatie in bezit, waggelen op onhandige schoentjes
naar binnen, zetten de helmen kriskras neer, verspreiden een wolk van
massage-olie, prutsen aan handschoenen, becommentariëren wind en versnelling.
Een eenling blijft bij zijn fiets staan dralen, controleert de bandenspanning,
daarbij geassisteerd door een ervaren collega, die trouw het bos geparkeerde
fietsen bewaakt. Beiden gaan erin op, hun zelfgenoegen piekt, ze genieten : dit
is hier allemaal van ons. Groepsfietsen maakt superdom.
Sommige
lezers zullen me om deze grote waarheid verwensen. Gelukkig is er enige afstand
en kennen ze mijn echte adres niet, anders zou ik ongewenste post kunnen
verwachten, gestalkt worden of een betoging aan mijn deur krijgen van op wraak
beluste fanatieke fietsers. Gelukkig is mijn huis beveiligd als Fort Knox.
Ik
zal een toegeving doen. Het gaat niet alleen om fietsen ! Dezelfde domheid
wacht nog andere adepten van sportieve en andere bezigheden. Wat te denken van
de buurman, die week in week uit zijn camper verbouwt, huisjes van lucifers
bouwt, rennerstruitjes verzamelt, de garage nog maar eens schildert, de
voortuin vol boskabouters zet, de auto maar blijft poetsen tot de verf er haast
af schilfert, of andere creatieve dingen verzint, uit genoegen of soms ook uit
verveling ? Of vissen, staren naar een hengel ? Ik vroeg zo’n visser er eens
naar. Eten jullie al die vis op ?, polste
ik. Hij keek me aan alsof hij nog nooit zo’n idiote vraag had gehoord. De vis op de put is oneetbaar,
antwoordde hij, met een air van weet je
zelfs dat niet. Ik drong aan : wat
doe je er dan mee ? Opnieuw keek hij me verbaasd aan : teruggooien natuurlijk !
Maar
er is een groot verschil, geachte fietsers ! Jullie zullen moeten toegeven dat
deze onschuldige activiteiten geen overlast bezorgen en jullie groepsgedrag wel
!
Natuurlijk,
de nood aan tijdverdrijf is van alle tijden. Mijn grootvader zat op de drempel
van zijn voordeur zijn gepensioneerde tijd te verdoen. Met zijn stok tekende
hij elke dag dezelfde figuren in het zand. Auto’s passeerden
er niet, want er waren er geen. Er was alleen de buurman, die tien meter verder
op zijn drempel zat, zwijgend, af en toe zuchtend : jaja. De
een rolde een sigaret, de andere keek. En beiden raakten terstond in de ban van
thuiskomende buren. Die hun fiets tegen de muur zetten en nog gauw een halfuur
kwamen mee buurten.
Tijdverdrijf
en hobby komen uit dezelfde sfeer. Als iemand je naar je hobby vraagt, is je
argwaan gelijk gewekt. Wat denkt die wel
van mij ? Denkt-ie dat ik mij niet zinvol kan bezighouden misschien ?
Helemaal
een anticlimax deed zich onlangs voor op een soort verplichte
gezelligheidsavond. Een aardig koppel had ons uitgenodigd en nu was het onze
beurt om hen uit te nodigen. Maar ja, alles was de eerste keer al gezegd en met
hapjes alleen kregen we de avond niet rond. Onze gasten informeerden naar onze
hobby’s.
Daar hebben we intussen wat standaard antwoorden op, want televisiekijken is te
simpel en wat ons echt bezighoudt, daarvoor kenden we hen nog niet lang genoeg.
We spraken dan maar neutraal over reizen. Toen was het mijn beurt om
beleefdheidshalve naar hun hobby te vragen. De man leek warempel verrast of
verveeld, trok de lippen een paar keer samen, blikte me aan alsof hij zich
overgaf, in de hoop daarmee medelijden op te wekken, draaide opnieuw wat met de
lippen en sprak stilletjes : shoppen.
Geroutineerd als we zijn, vertrokken we geen spier en liepen met hem in
gedachten alle betere winkels in de stad af. Hij raakte op dreef en zo werd het
toch nog een fijne avond.
Tijdverdrijf
en zingeving is niet hetzelfde. Zingeving is geen update van bezigheid,
zingeving is ook geen categorie van de tijd, zingeving gaat naar de essentie en
is daarom van een hogere orde. Liefde bijvoorbeeld, een doel in het leven,
boven zichzelf uitstijgen, onthechting nastreven, geven aan goede doelen,
intellectueel willen worden, vrijwilligerswerk doen.
Maar
nu de klemmende vraag : ik kocht onlangs een fiets en het fietsen krijgt mij
stilaan in de ban. Word ik nu ook dom ?
Herman van Schoten, Schoten, België, 02/04/2015.
alle rechten voorbehouden : Herman van Schoten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten