Moet Brussels Airlines worden gered ? Heeft het land een eigen vliegtuigmaatschappij nodig, te meer daar Brussels een volle dochter is van een buitenlands privé-bedrijf ? Zijn er alternatieven ?
Er zijn twee argumenten om Brussels te redden. Het eerste is eerder van emotionele aard. Brussel hoofdstad van Europa en Brussels Airlines als kroonjuweel van België, net als de Antwerpse haven. Dit argument snijdt weinig hout. Het is een gevoel van Belgicisme, dat al bij al handenvol geld gekost heeft en nog kan kosten. Nationale trots is een slechte economische raadgever. Een vergelijking. Nederland is groter dan België en KLM werd beter bestuurd dan Sabena. Toch kon KLM het alleen niet bolwerken en ging het een fusie aan met Air France, in cultureel opzicht overigens een merkwaardig bondgenootschap want weinig natuurlijk.
Noorwegen, Denemarken en Zweden – rijke landen ! - zitten samen in S.A.S. Nationale trots mag, mits financieel en economisch goed onderbouwd. Is dat met Brussels het geval ?!
De tweede reden voor redding van Brussels is werkgelegenheid. Dat is een geldig motief. De optelsom van rechtsreekse en onrechtstreekse werkgelegenheid loopt in de tientallen duizenden, men gewaagt van 40.000 tot 60.000 banen. Maar ook hier moet nuchter tegenaan worden gekeken. Ooit gingen de koolmijnen overkop, Ford Genk, Renault Vilvoorde, Opel Antwerpen. Allemaal met groot verlies aan jobs. Als een bedrijf geregeld of blijvend aan de zuurstof moet, is het finaal ten dode opgeschreven. De werkgelegenheid vraagt hoe dan ook om een oplossing. Er zijn mogelijkheden, maar best buiten Lufthansa om.
Een eerste reden is het bewezen mismanagement bij Brussels en het gespeelde spel van Lufthansa. Het onbenul van de Brusselse bestuurders bleek overduidelijk bij de intrede van Lufthansa. De Duitsers verwierven 45 % van de aandelen voor de prijs van 65 miljoen plus een calloptie, die voor Brussels een zelfmoordclausule bleek te zijn. Als de maatschappij op termijn niet rendabel zou blijken te zijn, kreeg Lufthansa het recht om de overige 55 % te kopen voor 2,6 miljoen ! Wat deden de Duitsers ? Mondjesmaat investeren zodat Brussels onrendabel bleef ! In 2017 werd de calloptie uitgeoefend. De politiek vond het een lage zet van de Duitsers ! Je denkt onwillekeurig terug aan de intrede van Swissair in Sabena, dat gelijk werd leeggezogen. Een ezel stoot zich geen tweemaal aan dezelfde steen, zou je denken. Hoe naïef kan je zijn…
Een tweede reden is de internationale context. De paraplu van Lufthansa heeft niet geholpen ! Zelfs zonder corona-crisis sloot Brussels de meeste boekjaren af in het rood. Waarom zou het nu wel lukken met nieuwe papieren garanties van dezelfde moedermaatschappij ?
Zijn er alternatieven indien Lufthansa Brussels geen reddingsboei toewerpt en de Belgische Staat geen blanco cheque wil uitschrijven ? MR-kopman Bouchez droeg een idee aan. Nationaliseer Brussels, maak het gezond en verkoop het aan een concurrent van Lufthansa. Echter, in de huidige internationale conjunctuur is Brussels niet gezond te krijgen. Je kan Bouchez er dan ook van verdenken Brussels goedkoop in handen van Air France te willen spelen.
Er is een ander alternatief ! Je kan de maatschappij nationaliseren en voor een redelijke prijs overdoen aan KLM. Dat wil zeggen niet aan de holding Air France-KLM maar bijvoorbeeld aan dochter Transavia. Dat heeft vooral voordelen :
Eén. KLM heeft belang bij een bijkomende hub. Schiphol is verzadigd en Nederland wil Schiphol deels ontlasten door de ingebruikname van luchthaven Lelystad. KLM zou Zaventem weliswaar deels gebruiken als toevoerhaven naar haar intercontinentaal netwerk op Schiphol, wat het nu ook al doet, maar zeker niet uitsluitend. Door de overbelasting van Schiphol heeft KLM er belang bij een aantal intercontinentale vluchten vanuit Zaventem te organiseren. De slots van Brussels zijn geld waard ! Dochtermaatschappij Transavia zet momenteel op Zaventem een organisatiestructuur op poten voor vakantievluchten vanaf voorjaar 2021. Daarop kan moedermaatschappij KLM snel inpikken. Zaventem wordt op die manier niet uitverkocht, het zou een zakelijke overeenkomst zijn met vooral winnaars. Zaventem als ventiel voor Schiphol, wat is daarop tegen ? De Nederlandse Staat heeft bewezen snel in actie te kunnen komen. Toen men een zekere dreiging vanuit Parijs voelde, kocht de Nederlandse Staat bliksemsnel aandelen Air France-KLM. Als KLM de Brusselse kans ruikt, zullen ze wellicht snel op de bal spelen.
Twee. Voor het toerisme is Brussels niet nodig. Ze wilden toch al een aantal Zuid- en Oosteuropese bestemmingen schrappen. Er zijn genoeg andere spelers.
Drie. De komst van KLM zou de cultuur van Zaventem in positieve zin veranderen. De voertaal van KLM op Zaventem zou Engels zijn, de tweede taal Nederlands. Met Brussels was de Franstalige invloed evident. Met Air France dreigt het helemaal Franstalig te worden.
Er is een politiek bezwaar. België werkt niet graag samen met Nederland. In 1990 werd een poging tot samenwerking tussen Sabena en KLM door de Belgische politiek geboycot. Sabena stond sterk in Afrika, KLM in Azië, waardoor de complementariteit evident was. In dit land wordt samenwerking met Frankrijk vanzelfsprekend gevonden, met Nederland niet. Voorbeelden voor het oprapen : de bankencrisis, energie-beleid, Frans geïnspireerde wetgeving, crisisbeleid corona…De Franstaligen zouden uitverkoop aan Nederland als een nederlaag zien.
Er is een zakelijke voorwaarde. De Nederlanders zijn geen lieverdjes in zaken. Een overeenkomst zou ditmaal wel juridisch sluitend moeten zijn, anders dan de krakkemikkige overeenkomsten met Swiss Air en Lufthansa.
De Belgische regering ten slotte zou haar deelname in de luchtvaartindustrie anders kunnen invullen. In plaats van aandelen te kopen in Lufthansa of in Brussels, zou de overheid zich beter richten op meer aandelen in luchthaven Zaventem. Dat de luchthaven grotendeels in privé-handen is, is onbegrijpelijk als men de luchthaven als van hoog nationale belang beschouwt. De overheid moet geen individuele maatschappijen sponsoren, maar de voorwaarden scheppen, investeren in de luchthaven dus en deelnemen in haar kapitaal, veel meer dan nu het geval is, bijvoorbeeld tot 49 %.
Conclusie. De komst van KLM is een Vlaams belang, zowel cultureel als qua werkgelegenheid. Het is wenselijk dat de media de Vlaamse politici en de Raad van Beheer van Brussels met de Nederlandse denkpiste confronteren en hen wakker schudden. En de Vlaamse politieke klasse moet eens eindelijk uit haar Belgicistisch kot komen. Ten slotte moet de politieke discussie gevoerd worden over de luchthaven in plaats van over vliegtuigmaatschappijen.
Herman van Schoten, Schoten, België, 16/05/2020.
Alle rechten voorbehouden : vanschotenherman@gmail.com.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten