Emmanuel Macron is gekozen als
president van de Franse republiek. Zijn verschijning op de Place du Louvre in
Parijs na zijn verkiezing was plechtig : het grote gebaar, waar de Fransen
verzot op zijn. Er was ook symboliek. Hij deed zijn intrede op de tonen van het
Europees volkslied Ode an die
Freude : Alle Menschen werden Brüder. Duits Bondskanselier Angela
Merkel zal goedkeurend geknikt hebben : daar valt mee te praten.
Zijn eerste toespraken vielen tegen.
Retoriek is weliswaar normaal bij zulke gelegenheden, maar het paste hem niet.
De handschoen was te groot voor zijn carure
(1). Naar het einde toe begon hij haast te schreeuwen. Het was te veel alsof.
Is hij een toneelspeler ?
Dat zal spoedig blijken op het Europese
toneel. Hij mag dan de Brusselse Eurobonzen gecharmeerd hebben, dat betekent nog niet dat
er iets tegenover zal staan. Dat wordt nochtans zijn machtsargument om in
Frankrijk zelf verandering op gang te trekken. Onwillekeurig moest ik denken
aan de intrede op het Europese toneel van de voormalige Griekse
buitenlandminister Yanis Varoufakis. Hij werd vakkundig afgevoerd. Macron was
destijds een halve supporter van Varoufakis. Nu heeft Macron natuurlijk wel een
andere stijl en zijn politiek etiket is voor Brussel zeer aanvaardbaar. Maar
Duitse toegevingen op financieel-economisch gebied ter wille van Frans intern
gebruik zijn niet evident. Als eerste reactie kondigde Merkel samenwerking aan,
maar dat is slechts diplomatieke blabla voor het oog van de camera’s. Als de Duitsers
haar later op het jaar herkiezen – ze maakt een grote kans - , dan zal zij niet
geneigd zijn om Macron gratis geschenken te geven. En al helemaal niet als
financieminister Schäuble op post blijft, wat echter twijfelachtig is gezien
zijn leeftijd.
Macron zal uiteraard uitkijken naar
bondgenoten om de starre Europese houding ten aanzien van schulden en een
ortodox begrotingsbeleid bij te sturen : Spanje, Portugal, Griekenland,
Italië, zelfs België. Dat is een troef. Er is zelfs al voorwerk gedaan. De
Portugese eerste-minister Costa nodigde in januari 2017 zijn collega’s van
Italië, Spanje, Frankrijk, Malta, Cyprus en Griekenland uit voor de
voorbereiding van een zuid-Europees offensief in Europa. Thema’s waren
veiligheid en de euro.
Macron riskeert in Brussel te worden gezien
als een jonge, gladde vis zonder schubben en, bij tegenpruttelen, als een vette
hap: een maquereau (2). Zijn theatraal
voorkomen lokt dat uit. En trouwens, Frankrijk kan toch geen kanten op zonder
Duitsland. Dat is zijn Achilleshiel. Als Europa met grote trom kleine
aanpassingen afkondigt, zal dat niet voldoende zijn voor een
mentaliteitswijziging in de Franse politiek. Of hij nu bij de
parlementsverkiezingen van 11 en 18 juni 2017 een absolute meerderheid haalt of
niet, is weliswaar belangrijk voor zijn binnenlandse speelruimte, maar voor de
verhouding tot Europa niet essentieel. Ook met absolute meerderheid zal
Frankrijk maar bougeren (3) als
Macron zelf met een vette vis thuiskomt uit Brussel. Het is voor de nieuwe
president het klassieke spel van eten of gegeten worden.
Dat komt door de starheid van de Franse
politiek en de behoudsgezindheid van de bevolking. Frankrijk is een zeer
conservatief land, centralistisch georganiseerd, met een zeer groot overheidsbeslag,
een wegkwijnende middenklasse en een hoog prijsniveau.
Daarover kan u overal uitgebreid lezen.
Daarom beperk ik me tot enkele voorbeelden. Persoonlijke ervaringen en je
persoonlijke situatie geven immers de doorslag in je eigen meningsvorming. Dat
is een van de redenen waarom mensen verschillend denken. Enkele recente
ervaringen.
We troffen in een hotel een Frans
koppel, kwekers van Charolais-runderen. Ze willen op pensioen gaan, maar kunnen
het niet. Hun pensioen als zelfstandigen zou niet volstaan. Als voorbeeld gaven
ze de prijs van een treinticket voor twee heen en weer naar Straatsburg, waar
hun zoon woont. Dat ticket zou ¾° van hun pensioenuitkering opslorpen. De
verkoop van hun zaak zou eventueel de oplossing zijn. Maar de landbouwsector
zit in het slop en grote winst zal er bijgevolg niet te halen zijn. Frankrijk
is traditioneel een landbouwland, nu is het een agrarisch drama. De
buitenlandse import dwingt hen tot verkopen onder de kostprijs. Wekelijks zijn
er zelfmoorden onder Franse boeren.
Een kennis verhuisde naar la douce France. Hij viel achterover van
de Franse bureaucratie. Toppunt was de rompslomp over invoer van zijn oldtimer auto. Daar had de Franse
administratie 18 maanden voor nodig, het paste niet in hun dik wetboek.
Op het Franse platteland word je herinnerd
aan Vlaanderen uit vervlogen tijd : winkels en supermarkten,
elektriciteitsvoorziening, zelfs internet : gewoon ouderwets.
Een gepensioneerd arbeider uit de
auto-assemblage bezocht een Renault fabriek in Frankrijk. Hij wist niet wat hij
zag. Organisatie en properheid lieten te wensen over, personeel daarentegen in
overtal. Hij bevestigde wat wij altijd als een vooroordeel hadden
beschouwd : koop geen Franse auto.
De tol op de autowegen is duur. Voor
een rit van de Belgische tot de Spaanse grens betaalden we in totaal € 102,
enkele richting. Tanken met de kredietkaart lukte dan weer niet, niet alle
tankstations langs de snelwegen zijn erop voorzien !
De winkelsluiting tussen de
middag ! Ze nemen warempel twee uur de tijd voor hun eigen lunch. We meldden
ons een keer om 14 uur bij een restaurant in Bergerac : désolé monsieur, on ferme ! Daar
sta je dan, verwend als je bent door Spanjaarden en Portugezen, wat dat
betreft. Ik maakte er een opmerking over en kreeg te horen : we zijn hier
in Frankrijk meneer en hier gelden Franse wetten. Als je dat een paar keer
overkomt, wordt de boodschap duidelijk : ga maar naar een ander land.
We wilden een hapje eten in het centrum
van Vichy, parkeerden de auto en wilden wat geld in de parkeerautomaat stoppen.
Ging niet, defect. De volgende dan maar : hetzelfde. De daarop volgende
dan maar : idem dito. Toen bekeek ik eens goed de instructies.
Vrijstelling van betalen tussen 12 en 14 uur. Die parkeermeters sluiten
zichzelf dus automatisch af voor de lunchtijd ! Maar het was 13.30
uur ! We zouden dus twee straten verder een restaurant binnengaan en een
half uur later naar buiten moeten snellen om geld in de automaat te
steken ?! We parkeerden dan maar in een parkeergarage, betalend uiteraard.
Na afloop wilde ik het toch echt wel weten. Ik stopte een muntstuk van 10 cent
in een van die drie parkeermeters en ja hoor, het lukte. Bureaucratische
logica, dat wel.
Vakantie in Frankrijk is zeer duur. Dat
is niet alleen in Frankrijk zo, Italië bijvoorbeeld kent er ook wat van. Maar
als je Spaanse, Portugese en zelfs Duitse prijzen gewend bent, dan schrik je
toch. Zodat het tegenwoordig vliegen is over Frankrijk heen in plaats van
rijden doorheen Frankrijk. Van buitenlandse overwinteraars in het zuiden hoor
je hetzelfde : Frankrijk ? Zo snel mogelijk er doorheen…
President Macron zal wellicht een
parlementaire meerderheid halen, ofwel rechtstreeks ofwel met behulp van
Les Républicains. De socialisten zullen wellicht weggeveegd worden en voor
extreem links en extreem rechts blijven, door het kiessysteem, slechts wat
kruimels over. Het districtenstelsel beloont immers de kandidaat met de meeste
stemmen : the winner takes it all,
waardoor de andere stemmen verloren gaan. En verkiezingen in twee ronden zijn bedoeld
om de grote partijen te bevoordelen. Het is overigens kinderachtig : als
een klein kind dat jammert en een nieuwe kans krijgt. Hervorming van het
kiesstelsel zou al een grote prestatie zijn. Hierover verneem je niets.
Maar hoe wil je Frankrijk de 21° eeuw
binnenloodsen, zelfs met een parlementaire meerderheid ? De parlementaire oppositie
zal het niet kunnen beletten, maar betogingen en straatprotest zijn van een
ander kaliber. Voor een kleinigheid leggen vakbonden de bevoorrading van de
benzinepompen lam, zoals we zelf ondervonden. Staken is een nationale sport.
De nieuwe Franse president Macron wil
doordrukken wat zijn voorgangers niet gelukt is. Hij verdient een kans. Als hij
maar niet plompverloren onmiddellijk het arbeidsrecht aanpakt, dan lokt hij
grote bagarre (4) uit. Hij moet eerst
zichtbaar aantonen wat de Europese Unie als lokmiddel aanbiedt. Zonder die
troefkaart dreigt hij te worden opgegeten, in Frankrijk en in Europa.
Dan wordt hij een maquereau.
Noot :
(1)
: carure : Frans voor brede lichaamsbouw.
(2)
: maquereau : Frans voor makreel.
(3)
: bougeren : Frans voor in beweging komen.
(4)
: bagarre : Frans voor handgemeen,
schermutseling, straatgevecht.
Herman van Schoten, Schoten, België, 08/05/2017.
alle rechten
voorbehouden : vanschotenherman@gmail.com.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten