Elke maand weer gebeurt er van alles,
interessant en boeiend, maar te vluchtig voor een artikel in dit hoog geroemd
blogboek. Het zijn soms belangrijke gebeurtenissen, vaak ook kleine voorvallen
en feitjes, die best betekenisvol kunnen zijn, maar niet altijd het
schreeuwerige breaking news halen, waarmee de media ons willen vastlijmen aan
hun kanaal.
Daarom het pretentieuze ideetje van een
vaste maandelijkse rubriek. De selectie is volstrekt onvolledig, willekeurig,
gevoed door de media en door persoonlijke ervaringen. Dingen die zich in mijn
geheugen hebben vastgekleefd, zo van vergeet mij niet.
Januari 2018 was ook de
maand van :
-nieuwjaarsconcert Wenen. Wellicht laatste optreden van dirigent
Riccardo Muti. We hebben hem nog weten opkomen als jonge dirigent…
-overlijden France Gall. Na jaren van ziekte op de leeftijd van 70
jaar overleden aan een longinfectie. Ze was een onbetekenend zangeresje, dat
weliswaar het Eurovisie Songfestival won met Poupée de cire poupée de son. Maar pas toen ze haar toekomstige man
en componist Michel Berger leerde kennen, werd ze een volwassen zangeres van
populaire liedjes, die deel uitmaken van de muzikale inventaris van mijn
generatie.
Na
het overlijden van haar man en van haar dochter trok ze zich terug in Senegal,
waar ze zich op ontwikkelingswerk stortte. Waardoor ze in moreel opzicht een
grote madam werd. Een stukje jeugd dat verdwijnt, alweer. De begrafenis verliep
in intieme kring. Op de weg naar de begraafplaats stonden duizenden
Parijzenaars te wachten, stil en ingetogen klappend als de rouwstoet voorbij
kwam.
-overlijden Paul Bocuse. De legendarische kok zal worden herinnerd
als ambassadeur van de nouvelle cuisine. Naast
vernieuwingen als minder zware sausen en presentatie op het bord en niet meer
op schotels, werd deze keuken ook berucht om haar veel te kleine porties,
waardoor het op afzetterij leek. Licht koken met smaak blijft uiteraard een
verworvenheid, wellicht definitief. In de traditionele Portugese keuken is dat
nog niet doorgedrongen. En al die Belgische eetcafé’s met semi-industrieel
voedsel hebben al evenmin een boodschap aan Bocuse. Loop eens door Wijnegem
Shopping : de weeë geuren van die industriële keukens hangen in de gangen.
-de mijne is groter. Aldus president Trump in zijn publiek
dispuut met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Een delicate kwestie. Die
zichzelf nochtans probleemloos oplost. Zet de twee grote leiders naast elkaar
en vergelijk hun postuur. Het is op slag duidelijk ! Geen fake news dus, dat zijn we van onze Donald ook niet gewend.
Waarover het ook weer ging ? O ja, de rode knop op het bureau. Dat bureau en
die knop zijn groter in Washington dan in Pyongyang, tuurlijk is dat zo. En de
roddel dat Trump een groot kind zou zijn, de waarheid komt uit de kindermond,
toch ?
-woord van het jaar. Het Portugese woord van het jaar is incêndios – branden. Dat mag ook wel. Je
snapt het totaal niet, hoe men hier zo amateuristisch is omgegaan met die
bosbranden. En niets geleerd heeft van de eerste grote brand, zodat er een tijd
later een tweede was, alweer met slachtoffers. De boosheid is algemeen en de
politiek is nog dieper weggezakt dan ze al was. Maar die gelatenheid van de
Portugezen : het is zoals het is…
-emigratie. De Portugese pers meldt dat de cijfers
voor 2016 bekend zijn. In dat jaar emigreerden 100.000 Portugezen, een afname
met 20.000 tegenover 2015. Portugal staat op nummer 1 in de Europese tabel van
emigratiepercentage in verhouding tot het bevolkingsaantal. Grootste afnemers
zijn het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland. In Frankrijk en Brazilië
leven de meeste Portugese emigranten. Het VK en Angola werden minder
interessant, het eerste land door de politieke toestand, het tweede door de
petroleumcrisis.
-Leeuwarden en La Valletta
Europese cultuursteden van het jaar. Leeuwarden
heeft een boodschap :
Ons tijdperk verandert.
De wereld is groter geworden, de samenleving meer divers. Het vergt een flinke
dosis moed, creativiteit en verbeelding om met die veranderingen om te gaan.
Leeuwarden-Fryslân 2018 pakt het Culturele Hoofdstad jaar daarom aan om de kop
boven het maaiveld uit te steken. Om als provincie, land en Europa een
ontwikkeling door te maken om van een mienskip naar een iepen mienskip te gaan.
Door de kansen die zich voordoen te zien en te luisteren naar nieuwe inzichten.
Door flexibel te zijn en je aan te passen zonder jezelf te verliezen.
Tja. Vroeger noemde je iets dergelijks wollig. En wat
is aanpassen zonder jezelf te verliezen ? Betekent het dat er grenzen zijn aan
die openheid ? Omdat je een identiteit hebt ? Waaruit blijkt dat in Leeuwarden
? Zijn het Mata Hari, de Elfstedentocht en de Friese taal ? Heeft die
identiteit naast Fries en Nederlands nog een derde laag : Europees ? Waaruit
blijkt dat ? Zijn er lezingen en discussies over dit thema ? Worden pleiters
voor en critici van Europa samengebracht ? Is er muziek uit heel Europa ? Wat
maakt de collega-cultuurhoofdsteden-voor-een-jaar Leeuwarden en La Valletta, ondanks
hun grote verschillen, toch beide Europees ? Welke gemeenschappelijke waarden
liggen daaraan ten grondslag ? Staan deze waarden onder druk ? Hoe dan ? Waarom
bijvoorbeeld niet president Macron uitnodigen voor een debat over de toekomst
van Europa met premier Rutte ? Dan zou Leeuwarden publiek duidelijkheid
verschaffen over tegengestelde politieke opties, toch ! En ophef maken in de Europese media.
Lieve Leeuwarders, laat dit opgeklopt
publiciteitspraatje toch achterwege en laat verdorie gewoon zien hoe Europees
Leeuwarden is. Of is Leeuwarden helemaal niet zo doordrongen van de Europese
geest en pronken ze met een riedeltje over openheid, dat ze van de officiële
politiek en de media hebben afgekeken ?
Dan doet La Valletta het anders. Zij draaien niet rond
de pot, hun thema is feest. Zo van ze
hebben ons een zak geld gegeven, awel, we maken feest. Het is derhalve een
vergissing mijnerzijds ! Het gaat niet over Europa maar over brood en spelen…
Ten slotte, als je het lijstje van Europese culturele
hoofdsteden erbij neemt, kan je er niet naast kijken. Het gaat niet om Europese
cultuur, maar om het promoten van regionale eigenheid ! Europa promoveert
officieel regionalisme terwijl het dat in de praktijk straal negeert, zie
Catalonië.
Ook de lijst van toekomstige culturele hoofdsteden
bevestigt die regionale trend. Dit is het lijstje : Matera, Plovdiv, Galway,
Rijeka, Timisoara, Elefsina, Novi Sad, Esch, Kaunas. (Zeg eens snel in welke
landen deze steden liggen, lukt het u ook niet ?!) Het is bovendien wat veel,
twee steden elk jaar. Dat lijkt op inflatie. Zo verging het ook Europalia, destijds een indrukwekkende
culturele voltreffer, nu nog een voetnoot in het nieuws.
Dit is strenge kritiek, jazeker, maar Europees gelul
zonder Europees besef, daar word je toch niet goed van…
-Canvas-reportage over de
missie van Voyager 1 en 2. Fascinerende
uitzending over de reis van de beide sondes Voyager naar de grens van ons
zonnestelsel. Passage van onze buitenplaneten en dan plots, weg van de invloed
van onze zon, de interstellaire ruimte in. Zullen de Voyagers ooit elders
getuigen van aards leven, ook nadat de aarde zal zijn opgeslokt door onze zon ?
Neen, de energievoorraad gaat geen tien jaar meer mee. Wat er dan gebeurt is,
althans voor de leek, onduidelijk. Zoeven de sondes dan eindeloos verder ? De
verwezenlijking van deze onderneming is uiteraard onvoorstelbaar. En het besef
van de oneindige lege ruimte is schokkend, zeker voor de westerse mens, die
altijd behoefte had aan zingeving en oorzaak-gevolg-logica. Er is dus niets.
Bescheidenheid is dan ook aan te bevelen, voor alle religieuze en ideologische
trampolinespringers. We zouden best een toontje lager zingen, zowel qua zelfingenomenheid
als t.a.v. het geraas en gedaas van politiek en media.
-de Australian Open. Het eerste grandslam tennistornooi van het jaar boeit door haar uitstraling.
Dit is zowel sport op hoog niveau als -
maar dat is uiteraard persoonlijk -
het mooiste tennistornooi van het jaar. Het is toch wat anders dan
voetbal of dat geploeter in het slijk door de veldrijders. Een niveau hoger,
laten we dat even vaststellen. Natuurlijk, het is maar sport. En dus boeiend
want onbelangrijk. Elise Mertens maakte ophef. In de wedstrijd tegen Gavrilova
buigt ze een achterstand om van 5-0 en 8 setballen tegen en ze wint alsnog deze
set en ook de wedstrijd. Dan stoomt ze door naar de halve finales in haar
eerste optreden in Melbourne. Je moet er wel ’s nachts voor op blijven, dat hou
je geen twee weken vol.
-Lula da Silva. De ex-president van Brazilië is in beroep
veroordeeld tot 12 jaar gevangenisstraf voor omkoping en corruptie. Hij kan nu
nog naar het Braziliaans hooggerechtshof stappen. Als ook daar de uitspraak
wordt bevestigd, verdwijnt hij achter de tralies. Nochtans liggen zijn kansen
goed voor een nieuwe termijn in de presidentsverkiezingen van oktober 2018.
Door zijn sociale hervormingen werd hij populair bij de gewone man. Dat de
Braziliaanse politieke klasse corrupt is, is geen nieuws. Het hoort bij het
systeem, iedereen is chanteerbaar en dat is een politiek wapen. Het lijkt op
een politieke afrekening. Zijn afgezette opvolgster Dilma Rousseff spreekt van
een staatsgreep. De huidige president Temer heeft ook al corrupte boter op het
hoofd, maar slaagt erin in het parlement een meerderheid achter zich te houden.
Op het jaarlijks Economisch Forum in Davos verklaart hij schijnheilig dat de
rechtszaak tegen Lula het bewijs is dat de Braziliaanse democratie werkt. Kan
je nog cynischer zijn…
-het
einde van het Eurostadion ? Minister Schauvlieghe heeft dan toch het dossier van het
Brusselse gewest over de bouw van een megalomaan voetbalstadion annex kantoren
op de parking C van de Brusselse Heizel, zijnde Vlaams grondgebied, afgewezen.
Het lijkt erop dat de jarenlange strijd beslist is. Met medewerking van Vlaamse
ministers in de Brusselse regering en met een doorgaans toeschietelijke
Schauvlieghe was Vlaanderen aan het meewerken aan de verdere verfransing van
Grimbergen. Franstaligen storen zich immers niet aan taalwetten en de Vlamingen
tolereren dat, omdat anders geen Belgische regering meer mogelijk is. Het
respect- en overlegmodel van de Vlaamse partij CD&V en haar voorganger CVP
heeft systematisch tot een minderheidspositie voor het sociologisch dominante Vlaanderen
geleid en een voorkeurbehandeling van de Franstalige minderheid. Met
medewerking van die andere traditionele partijen, SP en VLD. Het kan beschouwd
worden als collaboratie met de Franstaligen, omdat die Franstaligen geen
greintje respect voor Vlaanderen opbrengen, maar wel van ons geld leven. Waarom
moet België een nieuwe nationale voetbaltempel hebben ? Het aftandse
Boudewijnstadion kan worden gemoderniseerd, waardoor ook de atletiekmeeting Ivo
Van Damme, van wereldfaam, kan behouden blijven. De Brusselse francofonie,
bekend om haar wanbeleid met steun van Vlaams-Brusselse ministers, wordt hier
een halt toegeroepen. Dat minister Schauvlieghe geen mogelijkheid zag onder de
negatieve adviezen van haar administratie uit te komen, is een opmerkelijke
vaststelling. Deze beslissing – niet zozeer moedig maar omdat men geen andere
uitweg meer zag – geeft de burger nieuwe hoop. Tussen haakjes, de negatieve
beslissing is gebaseerd op milieuoverwegingen. Als taal en Vlaamse grond als
argumenten hadden gespeeld, zou het Belgische kot te klein zijn geweest. Je
moet die Brusselse politieke sekte pakken op neutrale argumenten : milieu,
financiering, ruimtelijke orde, overlast, efficiëntie.
-officieel alarm voor
nucleaire aanval Hawaii. Iemand
had per ongeluk op de verkeerde knop gedrukt. Nee, het was niet onze Donald,
echt niet. Wat is dat toch met dat fake
news ?
-rechtzetting. Het echtpaar Macron was wel aanwezig op
de begrafenis van schrijver d’Ormesson. Excuus.
Herman van Schoten, Lagos, Portugal, 31/01/2018.
alle rechten voorbehouden
: vanschotenherman@gmail.com.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten