Elon Musk is een fenomeen. Daarover is iedereen het eens. Ondanks zijn veel te dure Tesla-auto’s, die meer een statussymbool zijn dan een praktisch vervoermiddel want met een volle batterij raak je nauwelijks in Duitsland of Frankrijk. Maar de man heeft visie, neen, dat is wellicht te veel eer, hij heeft fantasie en lef. Hij stuurde een Tesla de ruimte in! Berichten van de NASA lijken aan te geven dat het voertuig inmiddels zwaar gedeukt is, zodat het maar een povere indruk kan wekken bij een verre beschaving ergens in de onmetelijke ruimte.
De buurman begon erover. Op een zachte zomeravond na een te warme dag met de rolluiken af, kwamen we buiten ademhalen en een praatje maken. De oneindige ruimte, Herman, kunt gij u daar iets bij voorstellen? Hij zei het met zoveel stelligheid, dat hij er vast de hele dag in zijn verduisterde woning mee was bezig geweest, dat moest haast wel. Ik gaf toe dat ik het ook maar wist uit boeken en dat begrijpen er niet bij was. Meer nog, de ruimte schijnt nog altijd uit te dijen, maar hoe kan dat als ze al oneindig was? En de geluidsmuur, ging hij verder, vliegtuigen vliegen toch niet tegen een muur op,‘t is allemaal lucht! Mijn parate kennis vermocht niet er een antwoord op te formuleren, de geluidsmuur, ja, natuurlijk, maar leg het maar eens uit! Dan is het buitenspel in voetbal makkelijker om uit te leggen.
De buurman ging door, hij had een visionaire bui! Herman, die dinosauriërs die plots van de aardbol zijn verdwenen, dat gaat opnieuw gebeuren! De klimaatverandering van de laatste tien jaar, de natuur is alles aan het opruimen! Ik zou over een miljoen jaar wel terug willen komen om te zien hoe het dan allemaal is op onze aardbol!
De buurman had me aangestoken en ik was er de hele verdere avond mee bezig. Terugkomen over een miljoen jaar! Je leeft en je gaat dood en dat leven duurt een fractie van de ruimtetijd. Je weet er ook zo weinig van. Je was er dan wel bij, bij je geboorte, maar je kan het niet terughalen. Geboren worden is een passieve gebeurtenis, het overkomt je. Je blijft ook lang passief, alleen de zuigrefleks kan je actief noemen. Je hebt jarenlang geen besef. Het duurt jaren eer een mensenkind zijn positie in leven, gezin, familie, land en geschiedenis kan vatten. Een mensenkind heeft veel opvoeding nodig. Het is haast als de hamerhaai, die er een derde van zijn leven over doet om volwassen te worden. Daar houdt de vergelijking op, want de hamerhaai is vervolgens ook beperkt vruchtbaar, terwijl de mens, maar ja, dat is een ander thema.
Ik sta er nog altijd paf van dat de geschiedenis van de mensheid zich heeft ontrold zonder mij. Ik moet het hebben van boeken. Teruggaan naar de oermens heeft geen zin, maar vanaf de Grieken en de Romeinen had ik er toch wel bij willen zijn. De ene eeuw was natuurlijk de andere niet en fraai was het meestal niet. Het hing ook allemaal af van je afkomst. Je had zowel slaaf kunnen zijn als de zoon van een beroemd veldheer of filosoof. Ik had best graag uit eigen ervaring willen nagaan of de geschiedenisboeken de werkelijkheid weergeven of vooral de actuele tijdgeest. Want geschiedenis wordt geschreven en herschreven vanuit de consensus van het moment. Jammer toch dat ik er niet bij was…
In mijn kinderjaren was de wereld uiterst beperkt. Mijn grootmoeder trok te voet van de abdij van Postel naar de markt in Mol, om er eieren te verkopen. Mijn ouders zijn nooit verder geweest dan Lourdes. Mijn vader was soldaat van het Belgisch leger tijdens de oorlog met Duitsland. De Duitsers schoten onze straat half aan flarden en bliezen de brug over de Aa op. De schade aan ons huis bleef altijd zichtbaar. Ik behoorde tot de eerste generatie van na de oorlog. Van oorlog herinner ik me alleen het dagelijks rapport op de radio over de oorlog in Korea. We kregen het altijd maar beter en ook reizen kwam in het bereik. Voor mijn generatie stond plots de hele wereld open. Ik heb daar maar zeer beperkt gebruik van gemaakt. Reizen verrijkt, zo luidt de gangbare mening. Dat klopt deels want reizen leidt ook af. Cees Nooteboom besefte het. Op hoge leeftijd vroeg hij zich af wat al dat reizen over de hele wereld hem had bijgebracht, had hij misschien zijn tijd en dus zijn leven verkwanseld? Is er nog een leven daarna, tussen de sterren, Cees?
Mijmeren over wat voorbij is, een verslaving van oude mensen. Vroeger was het allemaal beter! Dat is natuurlijk niet zo, het was armoedig en geestelijk werd je beknot. Hou jij ze dom, zei de notaris tegen de pastoor, ik houd ze arm! Uit die tijd komen wij. Mijn grootmoeder werd als kind nog wijsgemaakt dat meneer de baron blauw bloed had. Ja meneer de baron, zeker meneer de baron, dankuwel meneer de baron. Door studie en vooral zelfstudie en zelfontwikkeling heb je je eraan kunnen ontworstelen, want de maatschappij hielp niet mee, op een studiebeurs na, dat is waar. Het is je gelukt, je hebt je leven geleefd en je wordt ouder. Vertrouwde figuren vallen weg, zowel uit de persoonlijke kring als uit de culturele. Het kringetje wordt kleiner en kleiner. De wereld om je heen wordt tegelijk brutaal en vulgair, wat hij wellicht altijd was, maar nu ook nog gekenmerkt door de dictatuur van de slechte smaak. Als blanke moet je je zelfs schrap zetten tegen de missionarissen van het vreemde. Je voelt de neiging je terug te trekken, je wil er eigenlijk niets mee te maken hebben. Johan Anthierens verklaarde kort voor zijn dood dat de 21° eeuw niet de zijne was. Dat gevoel herken je. De tweede helft van de 20° eeuw was wellicht de beste ooit en daarvan was je getuige en daarvan mocht je profiteren. Ook ondanks de Vlaamse geslotenheid en de bekrompen mentaliteit bij velen, die een stempel hebben nagelaten, een litteken op je ziel. Je leeft op een intellectueel eilandje, afgeschermd door muren van boeken, muziek, kunst. Ze kunnen je wat, maar prettig is het niet.
De buurvrouw was erbij gekomen. Ik wil zo terug naar mijn kindertijd, sprak ze, het is niet meer plezant nu. Spelen met de kinderen op straat, het is niet meer, iedereen voor zijn televisie of met zijn telefoon en maar tikken! Nostalgie, een besmettelijk gevoel. Bestaat er een medicijn tegen?
Straks ga ik dood. Terwijl er nog zoveel te beleven valt! Neem nu die nieuwe telescoop, James Webb. Hij toonde het diepste zicht in de ruimte ooit, waarop je van alles zag, een exoplaneet, een stervende ster, een babyster en botsende sterrenstelsels. Tja, maar ik zag niets. Op de foto zag ik een blauwe sterrenhemel en daaronder een bruin gordijn van wolken, een slecht schilderij eigenlijk.
De mensheid evolueert gewoon verder. De mensen worden technisch slimmer en geestelijk dommer. De geschiedenis zal gewoon verder gaan en ik zal er opnieuw niet bij zijn. Dat is toch best wel jammer. Ik wil getuige zijn van hoe het de wereld vergaat over 100 en ook over 1.000 jaar. Als de teletijdmachine van professor Barabas eens werkelijkheid kon worden…
Elon Musk, doe iets!
Herman van Schoten, Schoten, België, 11/08/2022.
Alle rechten voorbehouden: vanschotenherman@gmail.com.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten