Tuvalu zinkt. Zo luidt de noodkreet. Hun buitenlandminister slaat geregeld alarm. Op de klimaatconferenties wordt naar hem geluisterd. Recent sprak hij de wereld toe, tot aan de knieën in het water. Hij zegt: we hebben geen tijd voor toespraken, terwijl de zeespiegel stijgt (1). Er wordt vriendelijk geluisterd, hij heeft gelijk! En vervolgens gaat men over tot toespraken, meer toespraken, afspraken en die worden al of niet opgevolgd. Tot de volgende klimaatconferentie.
Waar ligt Tuvalu? Het is een atollengroep in de Grote Oceaan. De 9 eilandjes beslaan in totaal 28m2. Australië is 3.500 km. weg en Hawaï 4.000 km. Er leven 12.000 mensen. Hun volk leeft hier al duizenden jaren en ze hebben een eigen taal en cultuur. Velen vertrokken en vormen een diaspora, vooral verspreid over Australië, Nieuw-Zeeland en Fiji. De temperatuur gaat makkelijk naar 33°. Delen van het land zijn al weggespoeld. Help ons, los de klimaatcrisis op!
Waarom willen de Tuvaluanen niet weg? Emigratie ligt toch voor de hand?!
Hier zie je een fundamentele menselijke behoefte: behoud van eigen land en eigen cultuur. Mensen zijn gehecht aan hun geboortegrond. Emigranten verlangen er altijd naar terug en ze koesteren hun cultuur. Wat dan weer spanningen geeft in het land van aankomst. Emigratie is nooit een groot goed, het is een noodoplossing voor wie in de problemen komt, financieel of, in dit geval, klimatologisch. De gehechtheid aan grond en cultuur is universeel. Diaspora is altijd drama. Ook Elchardus weet het: de illusie van universalisme botst telkens weer op de solide gehechtheid aan eigenheid(2).
De Tuvaluanen geloven dat behoud haalbaar is. Uit wanhoop, je moet het wel geloven! En omdat de klimaatconferenties van de Verenigde Naties de hoop wekken dat het kan. Ze echoën de bevindingen van deze conferenties na: de uitstoot moet drastisch verminderd worden en het kan, als alle landen samenwerken. Er is alleen een gebrek aan internationale samenwerking om de klimaatcrisis te keren. De uitstoot van rijke landen vermindert veel te traag, terwijl arme landen de opwarming als eerste voelen en dan vooral de zeespiegelstijging.
Deze overtuiging ligt aan de basis van hun kritiek op Nederland en Australië.
Nederland is gidsland op het gebied van aanpassing. Nederland ligt deels onder de zeespiegel, ze moeten dus wel iets doen. In de loop van de geschiedenis kende Nederland een geschiedenis van wateroverlast:
jaar 838: Stormvloed.
1404 en 1421: St. Elizabethvloed.
1530: St. Felixvloed.
1570: Allerheiligenvloed.
1717: Kerstvloed.
1906: Stormvloed.
1916: Zuiderzeevloed.
1953: Watersnood Zeeland.
De Zuiderzeevloed van 1916 gaf aanleiding tot de Zuiderzeewerken en de Watersnood van 1953 gaf de aanzet tot de Deltawerken. Nederland staat wereldwijd bekend om haar hoog ontwikkelde kennis van waterbeheersing. De Nederlanders beweren zelfs dat ze een zeespiegelstijging van 5 meter aankunnen.
De kritiek van de Tuvaluanen: Nederland denkt in nationale oplossingen. Als zij beschermd zijn, is het goed. Dat is het grote probleem. Landen denken nationaal en daarom maken de klimaatconferenties zo weinig vooruitgang.
Australië dan. Dit grote land, dat enigszins in hun buurt ligt, is bekend met Tuvalu. Het land gooit een reddingsboei onder de vorm van projecten van kustversteviging. Ook mogen jaarlijks 280 Tuvaluanen zich permanent in Australië vestigen. In Australië wacht welvaart en een westerse levensstijl, welnu?
Het aanbod werd aangevoeld als neokolonialistisch omdat Australië een eigen belang heeft: de zeggenschap over de territoriale wateren. Australië zou ons pas echt helpen als het zijn uitstoot drastisch verlaagt en overstapt op groene energie. Als alle landen dat zouden doen, is het misschien helemaal niet nodig om onze geboortegrond te verlaten (1).
Het is groene utopie. De kritiek op Nederland en Australië is hen ingeblazen door de klimaatconferenties. Ze zouden net dankbaar het aanbod van Australië moeten aanvaarden. Dan ontstaat perspectief op redding, althans op uitstel. Ze kopen dan tijd, ze rekken de catastrofe met 20, 50 jaar of langer? Als de uitstoot wereldwijd zou worden teruggedrongen, zal het te weinig en niet algemeen genoeg zijn. En bovendien, is het alleen een kwestie van uitstoot?
De wetenschappers van de klimaatconferenties zetten in op kering van de opwarming. Aanpassing krijgt minder aandacht, net dat waar Nederland goed in is. De wetenschappers eisen gezag op, zij en zij alleen weten het. Maar aanpassing past niet in hun straatje. En dat is het straatje van de overvloedig vloeiende subsidies. Voor aanpassing heeft de wereld hen niet nodig, dan kan Nederland zelf wel!
Op de achtergrond speelt nog een hardnekkig ideologisch motief: de maakbaarheid van de wereld. De mens is in staat de wereld te maken zoals hij wil. Want God schiep de mens naar zijn beeld en gelijkenis en bombardeerde hem tot heerser van de schepping: gaat en vermenigvuldigt u! Helaas, door dit goddelijk mensbeeld bezield heeft de mens de planeet verwoest en de overbevolking georganiseerd. Een persoonlijk voorbeeld. Ik maakte geregeld een praatje met een onlangs overleden, zeer oude en zeer katholieke anti-abortusfanaat met 7 kinderen: wij hadden geen weelde maar ik heb mijn plicht gedaan. Dat is de geestelijke macht van het Vaticaan, die in delen van de wereld nog altijd voor overbevolking zorgt. Geloven dat diezelfde mens in staat is het natuurherstel ter hand te nemen is optimistisch of naïef, naargelang uw aanvoelen.
Maalt de wereld om Tuvalu? Juist! De Tuvaluanen mogen blijven geloven wat ze willen, als dat geloof hun redding niet in de weg staat. De helpende hand van Australië is pure noodzaak. Leven achter de dijken en onder de politieke paraplu van Australië is de oplossing. Er is niets anders. Meer valt er niet over te zeggen.
Noot:
(1):Horsthuis, J., Een noodkreet uit de oceaan, De Groene Amsterdammer, 11/07/2024.
(2):Elchardus, M., Reset, p. 243, Ertsberg, 2021.
Herman van Schoten, Schoten, Vlaanderen, 31/07/2024.
Alle rechten voorbehouden: vanschotenherman@gmail.com.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten