In 2023 werden in Italië 120 vrouwen vermoord, in Nederland 48. Is Nederland beschaafder dan Italië? Of beter: minder onbeschaafd? Het is moeilijk vergelijkbaar. De omvang van de bevolking, de registratie, de ideologische achtergrond, het is zo verschillend. Feit is dat 48 ook veel te veel is.
De norm is nul.
Zowel in Nederland als Italië zijn de daders mannen uit de huiselijke kring. Dan denk je al snel aan machismo. Eén op de drie Italiaanse vrouwen tussen de 16 en 70 jaar ondergaat ooit een vorm van geweld. Het is dus bewezen: de macho-man is de dader!
Je kan allerlei omstandigheden aanvoeren ter verontschuldiging, althans tot een beter begrip van achtergrond en motieven. De essentie is: van een vrouw blijf je af, van een man trouwens ook. Opvoeding, dat is het grote woord, dat de onderliggende conditie is voor familiale en persoonlijke ontwikkeling. Een opgevoed man respecteert de vrouw en omgekeerd. Ik hoorde wel eens van een vrouw die haar man geregeld buitensloot, op het terras van een verdieping, ook ‘s winters. Een kenau!
Waar krijg je tegenwoordig nog opvoeding?
Er gaat een vraag aan vooraf: wat is opvoeding? In een zeer oude cursus pedagogiek, gevonden in een antikwariaat, wordt de inpassing van het kind in de maatschappelijke orde bepleit. Persoonlijke ontwikkeling was bijzaak. Nu is het andersom: maatschappelijke inpassing is taboe, zelfontplooiing het doel. Laat me ronduit zeggen waarop het staat: opvoeding is een houding kweken van rekening houden met de ander en tegelijk ruimte krijgen voor de ontwikkeling van je talenten. Het verabsoluteren van het een ten nadele van het ander leidt tot frustratie, obsessie, manifestatiedrang, emotioneel tekort, mateloosheid, terugpakgedrag, gebrek aan empathie en, in een aantal gevallen, tot verknipte geesten.
Je ziet het al bij sommige losgeslagen jongeren. Onlangs werden een treinopzichter en een man op straat in elkaar geslagen door jonge gasten. De volgende stap is huiselijk geweld, daar is geen nader onderzoek voor nodig.
De remedie? In Italië bestaat er al groepstherapie voor huiselijk geweld en het schijnt te werken. Onder de deelnemers tot nu toe niet één vrouw. Mannen onder elkaar blijken in staat te zijn in groep te praten over wat ze verkeerd deden, wat het omgekeerde is van machismo! Zuidelijk temperament, opgepookt door de commerciële ik-cultuur, die de basis onder de beschaving heeft weggeslagen, zijnde zelfdiscipline, respect voor de ander en omgangsvormen.
Gebrek aan opvoeding leidt tot onbeperkte manifestatie van het ik. Dat zie je ook bij die losgeslagen jongeren. Zij zijn gebaat bij heropvoedingsinstellingen - vroeger verbeteringsgesticht geheten, - met als methode het aankweken van zelfdiscipline door een militaire aanpak, weg van de klantgerichte benadering. Dergelijke gasten moeten niet psychologisch worden gepamperd, maar tot de maatschappelijke orde worden geroepen. Het blijft dan schijnaanpassing, hoor je de ik-pedagogen al roepen. Welnu, dat is winst! En de ambitie om altruïsme en een sociale houding aan te kweken is (te) hoog gegrepen. Als ze zich maar leren beheersen, uit overtuiging of uit schrik voor de gevolgen, de motivatie maakt voor de samenleving weinig uit. In dit geval: waar is wat werkt.
Etiquette was altijd een hogere uiting van beter opgevoed. Het waren formele regels, vaak omwille van de regels. Etiquette is verdacht want wordt gezien als een speeltje van de rijken. Butler-toestanden zijn ingegeven door een superioriteitsgevoel wegens te veel geld. Je snapt trouwens niet dat die rijkelui voortdurend huispersoneel om zich heen dulden. Ik verdraag maar amper een poetsvrouw in huis, reden dat we er geen hebben. De ouderwetse etiquette was uitdrukking van een standgevoel, de betere klasse, weet je wel. Dat is volledig op zijn kop gezet, althans in onze landen, want in het Verenigd Koninkrijk leeft men nog als boven en onder, als twee klassen: de have’s en de have not’s.
De omgangsvormen zijn versoepeld, iedereen is gelijk, iedereen wordt met de voornaam aangesproken. Maar of het vooruitgang is? Ik had een geschil met een firma en vroeg de medewerkster aan de telefoon haar naam. Tamara zei ze en ze weigerde haar familienaam te noemen. Maar die had ik wel nodig als bewijsmateriaal!
Het is meer dan informalisering, wat een zekere familiariteit suggereert. Beste Herman, onze aanbieding loopt naar het einde, profiteer ervan! Het is, dat ziet u zelf, een poging tot klantenbinding. Voor Bol en Booking ben je een voornaam en wordt je met jij aangesproken. Maar ik wil met hen niets te maken hebben en al zeker geen familiaire toestanden! Duitse hotels doen het nog keurig: Sehr geehrter Herr…
Het openbaar vervoer is een ideale plek voor toetsing van omgangsvormen. Het laat te wensen over. Lang geleden werd ik op een trein bruusk opzij geduwd. Ik herkende de dader: Karel Dillen, stichter van het toenmalige Vlaams Blok. Ik besloot meteen: als dat de nieuwe Vlaming is, welwel. Ook luid praten, zijn hoogstpersoonlijke muziek luid laten weerklinken, de schoenen op de tegenoverliggende stoel laten rusten, ik vind er het mijne van, in ouderwetse termen: basse classe. Als ik af en toe nog de trein neem, twijfel ik over eerste of tweede klasse en daar is dus een reden voor.
Het gebrek aan omgangsvormen zie je ook in de kledij. Men kleedt zich in de publieke ruimte net als thuis. Men voelt zich ook thuis, ik ben overal zoals ik ben. De informele omgangsvormen hebben geleid tot een gebrek eraan, betreurenswaardig. De mening dat het uiterlijke er niet toe doet en dat het alleen het innerlijke is, wat telt, is onzin. Het ene is uitdrukking van het andere.
Als besluit kan je stellen dat elk tijdperk neigt naar het verabsoluteren van haar opvattingen tot dogma’s. Zo kom je altijd weer in extremen terecht. In ons tijdperk: een absolute religieuze norm tot inpassing, afgelost door een absolute commerciële norm tot cultiveren van het ik. Eendimensionaal denken blijkt inherent te zijn aan elk tijdperk. Van dat inzicht word je niet vrolijk.
Herman van Schoten, Schoten, Vlaanderen, 12/07/2024.
Alle rechten voorbehouden: vanschotenherman@gmail.com.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten