Willem Engel is een bekende Nederlander. Hij kwam bij herhaling in het nieuws tijdens de corona-periode. Hij richtte de actiegroep Viruswaanzin op, later herdoopt tot Viruswaarheid. Hij zette zich af tegen het regeringsbeleid, dat o.a. het mondkapje verplicht stelde. Nederland stelde zelfs een avondklok in om de corona-epidemie terug te dringen. De Staat werd een bedreiging van zijn persoonlijke vrijheid, zo ervaarde hij het. Hij daagde de Staat en ook burgers voor de rechtbank, o.a. de Vlaamse viroloog Marc Van Ranst, die nochtans de tijd had genomen om met de man in gesprek te gaan. Door zijn actie moest de Nederlandse overheid snelsnel een wetswijziging doorvoeren om haar noodmaatregelen wettelijk te dekken. Hij had een punt. Zijn onbelemmerde vrijheid werd elders wel degelijk beoefend. In de VS van president Trump en het Brazilië van president Bolsonaro telde men tienduizenden coronadoden, wat vermeden had kunnen worden. Wat dreef Willem Engel?
Hij is een zoon van Cees Engel, de zogenaamde krottenkoning van Rotterdam en eigenaar van camping Fort Oranje in Zundert, een toevluchtsoord voor criminelen en lieden aan de zelfkant van de samenleving. Uit dat nest komt hij en dat liet sporen na.
`
Gezien de noodtoestand, die men op dat moment onvoldoende kon overzien en waardoor bijgevolg drastische preventie noodzaak was, komt zijn vrijheidseis over als theoretisch en principieel. In de grond echter was het nog wat anders. Je zou het instinctieve vrijheid kunnen noemen, ik-ik-ik en wat ik instinctief aanvoel, los van omgeving en samenleving.
De instinctieve vrijheid is niet beperkt tot uitzonderingen. Naar schatting van de Nederlandse overheid willen 100.000 Nederlanders zich uitschrijven van belastingen en sociale bijdragen, zij eisen hun vrij-zijn-van-inmenging in absolute termen op. Nochtans maken ook zij gebruik van het openbaar vervoer, van de wegeninfrastructuur, van het ziekenhuis, van de school, de brandweer, de waterleiding en de riolering. Zij willen dus geen burger meer zijn, alleen mens op hun eiland waar zij de baas zijn. Het individu met rechten los van zijn gemeenschap en die gemeenschap heeft er niks over te zeggen. Vrijheid frontaal tegenover de samenleving en haar maatschappelijk systeem, het is de kern van het extreem liberalisme, waarvan ook wijlen Margaret Thatcher en Ronald Reagan vaandeldrager waren en vandaag Donald Trump. Geen overleg, geen inspraak, geen democratie.
We kwamen dergelijke lui tegen in Alaska, althans verwijzingen naar hun geïsoleerde schuilplek. We reden van Fairbanks naar Chena Hot Springs, 61 mijl over een uitstekende baan. Hier vanaf voert een gevaarlijke zandweg honderden kilometers noordwaarts naar Prudhoe Bay, het olieveld aan de Noordelijke IJszee. Je ging zover niet, maar wel naar Chena voor de wilde dieren en die zagen we ook, vooral elanden met hun kroost aan een plas. Langs weerszijden van de lange, rechte baan zag je zandpaden en verbodsborden: geen toegang, gewapend beveiligd. Sommige borden lieten een getekend geweer zien. We lieten het ons uitleggen. Het zouden oorlogsveteranen zijn, die zich in een eigen wereldje hadden verschanst. Ze zonderden zich af in de bush als oplossing voor de opgelopen trauma’s en gebrek aan maatschappelijke erkenning. Blijf van mijn terrein of ik schiet!
Deze mensen proberen met hun trauma om te gaan en dat is: ik moet mij weren tegen de slechte maatschappij. Maar Willem Engel en co hebben geen trauma opgelopen. Zij kennen alleen zichzelf en drijven op hun instincten. Ze eisen alles voor zichzelf op, zelfs de uitstap uit de maatschappij! Instinctieve vrijheid past in de permissieve ikcultuur, die leven aanmoedigt volgens eigen aanvoelen, zonder beperkingen, zonder regels. Permissiviteit is de uitwas van tolerantie, doe je goesting, het interesseert ons niet! Gevolg: figuren als Willem Engel.
Engel stond niet alleen. In de media trof je meer critici aan van het coronabeleid. Er waren ook hooggestudeerde mannen bij, die zich beknot voelden in hun bewegingsvrijheid. Ze ergerden zich bont en blauw aan de opgelegde beperkingen. Een coronapas voor binnen- en buitenland, voor het restaurant zelfs! Deze beschaafde lui werden echter niet gedreven door hun instincten, integendeel, het waren gestudeerde, ontwikkelde, opgevoede burgers. Wat dreef hen? Ze voerden filosofische en feitelijke argumenten aan! Alsof ze net een dik boek over Vrijheid gelezen hadden en de maatregelen van de overheid als vals hadden doorprikt. Hun argumenten schudde je niet zomaar van je af. Maar na mijn eerste verwarring begon ik het te snappen. Deze mensen leven in een hoogontwikkeld professioneel milieu. Hun denken is door hun talent, opleiding en beroep sterk geoefend tot een bliksemsnel analysevermogen, direct de zwakke plekken benoemend. Maar in dit geval zonder de uitzonderlijke omgevingsvariabelen in rekening te brengen. De geleerde heren hadden oogkleppen op, een plank voor de geleerde kop, verblind door hun groot intellect. De filosoof Immanuel Kant zou zeggen: veel Verstand, weinig Rede. Rede is dan het oordeelsvermogen om alle gegevens te betrekken en te ordenen naar belang. Wijsheid dus. Confrontatie bijvoorbeeld met de inderhaast aangelegde kerkhoven in Brazilië bracht hen niet van hun stuk. Ze argumenteerden dat het aantal griepdoden vergelijkbaar was en dat de overheid de ellende nog vergrootte, door paniekvoetbal. Zelfs als dat zo was - quod non - dan waren het wel nog veel te veel doden extra. En zo waren we terug bij Willem Engel!
Willem Engel hebben we geklasseerd! We moeten hem niet. Maar net dat is
een probleem van de democratie! Het gebrek aan luisterbereidheid voor wie diametraal anders denkt, de ideologische en/of partijpolitieke eendimensionaliteit, eenrichtingsvoetbal dus. Laten we daarom trachten hem te doorgronden. Los van zijn aangeboren of verworven egocentrisme heeft hij misschien toch wel een mening die ertoe doet.
Willem Engel aanziet de regeltjesmaatschappij als vijand van zijn vrijheid. Overregulering verlamt het initiatief en ook de samenleving. Nederland is er berucht voor, maar hier in België kennen ze er ook wat van. En Europa doet er nog een schep bovenop. De regelneven zijn alom! Op de trein naar regeltjeshoofdstad Brussel zie je ze, Belgisch federale of Europese withemden! Ik spied rond om ze te herkennen! Zou dat er een zijn of die daar, met zijn hoofd in een dossier en de pen in aanslag? Ze vinden regels uit om ze uit te vinden, dan scoren ze bij hun bazen. De overheden bemoeien zich met je dagelijks leven, meer dan nodig en wenselijk, ze irriteren met hun regelzucht over uw en mijn dagelijks leven, met hun bouwbeperkingen, vergunningen en attesten voor alles en nog wat. Het is een besmettelijke ziekte! De filosoof Herbert Marcuse noemde het surplusrepressie, meer onderdrukking dus dan nodig is.
Voor de goede orde, inspraak is essentieel en vereist regels en moet formeel worden geregeld. Het heeft geleid tot inspraakprocedures, prima ontwikkeling! Maar je kan er ook te ver in gaan, waardoor projecten niet meer van de grond komen, tenzij met veel vertraging. Ze veroorzaken opeenhoping van dossiers en stilstand in aanvragen allerhande, want eerst moeten bezwaarprocedures worden afgewerkt. De participatiemaatschappij ontaardt dan in stilstand. Te veel inspraak mondt uit in dovemansgesprekken, uitstel en halve oplossingen. Bij sommigen leidt het tot een opgestoken middelvinger: de pot op, ze kunnen me wat!
Willem Engel is bekend geworden. Hij is een bekend vertegenwoordiger van de instinctieve vrijheid. Hij is ongeschikt om te leven in een maatschappij met regels, vaak met veel te veel regels. Er is een uitweg: Floortje achterna naar het einde van de wereld!
Herman van Schoten, Schoten, Vlaanderen, 15/09/2024.
Alle rechten voorbehouden: vanschotenherman@gmail.com.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten