45. DE HOOFDDOEK.

De hoofddoek beroert de samenleving. In landen als Saoedi-Arabië doen vrouwen wanhopige pogingen om ervan af te geraken, het kalifaat I.S. legt de dracht op, hier in het westen dragen jonge moslimvrouwen hem vrijwillig. Het is hun vrije keuze, zo zeggen zij, en als je daarop kritiek hebt, riskeer je te worden weggezet als racist.

Maar zo had Ebru Umar, een Nederlandse journaliste van Turkse afkomst, het niet begrepen. In de NRC van 12/04/2016 schreef zij een stuk, getiteld : Juf, doe je hoofddoek af. De aanleiding was de beslissing van een school in Laren, die per mail werd meegedeeld aan de ouders : juf Fatima van groep zeven heeft besloten met ingang van vandaag een hoofddoek te gaan dragen. 

Ebru Umar, op 23/04/2016 opgepakt in Turkije wegens belediging van president Erdogan, is niet mals. Een bondige samenvatting.

Deze leerkracht mag dus uitstralen dat zij zich als vrouw ondergeschikt maakt aan mannen, aan een geloof, aan een god. Sterker nog, ze mag uitstralen dat ze de westerse waarden ondergeschikt acht aan haar geloof. Als ouders doe je je best je dochter duidelijk te maken dat ze alles worden kan wat een jongen ook kan. Als ouders doe je je best om je zoon duidelijk te maken dat hij niet superieur is aan een meisje. Als ouders sta je daar dan, ouders die expres gekozen hebben voor een openbare en dus neutrale school, die je kind vrijwaart van welke godsdienstige invloed ook.

Filosofe Élisabeth Badinter in De Morgen (9/11/2013) : En over hoofddoeken op school kan ik al even duidelijk zijn : weg ermee ! Gesluierde vrouwen bedekken hun hoofd omdat ze zich wensen te onderwerpen aan de regels van de islam, of omdat ze de westerse, vrijzinnige maatschappij willen uitdagen.

Directrice Karin Heremans van het Antwerpse atheneum verbood de hoofddoek per 01/09/2007. Zij is persoonlijk niet tegen de hoofddoek, maar stelde vast dat meer en meer meisjes ertoe overgingen onder groepsdwang.

Tot zover enkele meningen. Nu de praktijk.

Op een donkere avond op een overvolle tram stond ik naast een volledig in het zwart ingepakte dame met hoofddoek. Ze had een kinderwagen bij, waarin ik een blik kon werpen. Ik zag een baby en zelfs als niet-medicus bevroedde ik dat het kindje ernstig ziek was. De moeder was tamelijk wanhopig maar durfde mij niets te vragen. Ze maneuvreerde tussen de opeengepakte reizigers en vond een oudere vrouw, aan wie zij de weg vroeg naar het Palfijn-ziekenhuis. Ze kreeg de uitleg en ook dat ze haar zou signaleren wanneer ze moest uitstappen. Ik keek mijn vrouw aan en we verstonden elkaar. We stapten aan de aangegeven halte mee af en boden de vrouw aan haar te begeleiden naar het ziekenhuis. Dat aanvaardde ze en zo geschiedde.

Achteraf stel je je vragen :

1. Waar was haar echtgenoot ? Dat kind was ernstig ziek, een normale vader spoedt zich dan naar huis.

2. Waarom sprak ze mij niet aan op de tram ? Ik zie er patent uit, bezadigd en goed verzorgd.

3. Zou ze mijn aanbod tot gidsen naar het ziekenhuis hebben aanvaard als mijn echtgenote er niet was bij geweest ?

4. Waarom vermomt ze zich in  anti-westerse klederdracht ?

De antwoorden op deze vragen laat ik aan de lezer. Ik verzoek wel geen verontschuldigende antwoorden te geven, die kan ik zelf ook wel bedenken en overigens : laten we eens ophouden met altijd naar excuses te zoeken en te vergoelijken.

Tot slot zeven overwegingen voor de linkse kerk :

1. Klederdracht is vrij, mits binnen de heersende normen en mits geen gevaar voor de openbare veiligheid en de openbare zeden. De hoofddoek daagt de dominante cultuur uit en roept verzet op.

2. Religieuze symbolen moeten gelijk worden behandeld. Geen hoofddoek, dan bij wijze van spreken ook geen keppeltje en geen kruisje. Aldus de gelijkschakelaars, daarbij voorbijgaand aan onze culturele traditie en geschiedenis. Het kruisje wordt overigens vaak onopvallend gedragen, onder de kleren zelfs, de hoofddoek valt op.

3. De scheiding van kerk en staat behoort borg te staan voor een seculiere samenleving, waarin godsdienst is herleid tot een privé-aangelegenheid. In de openbaarheid uitpakken met dergelijke symbolen is toegestaan, in overheidsdienst of in publieke dienst ligt het anders. In overheidsdienst verdient het aanbeveling elke uiting van een religieuze overtuiging te bannen. Beoefen je overtuiging, welke dan ook, thuis.

4. Indien men culturen als gelijkwaardig wil behandelen, geldt wederkerigheid als toetsing. Wederkerigheid is een criterium dat nooit de media haalt. In Saoedi-Arabië ostentatief rondlopen met een kruisje of keppeltje is levensgevaarlijk.

5. De hoofddoek staat symbool voor anti-westerse waarden. Afkomstig uit Perzië staat de hoofddoek symbool voor de erkenning van onderwerping aan man en god en het primaat van de islam boven de rechtsstaat. De hoofddoek is niet verboden, bijgevolg legaal, echter niet legitiem want manifestatie van het niet willen toetreden tot de beginselen van de rechtsstaat en het mensenrechtenverdrag. Joodse klederdracht en keppeltje manifesteren dezelfde afwijzing en vertolken eveneens een theocratisch gedachtengoed.

6. De hoofddoek als vrije keus is een holle slogan. In werkelijkheid is die zogenaamde eigen mening het product van opvoeding en indoctrinatie, thuis en in de moskee.

7. Opvallende klederdracht uit andere dan islamitische culturen lokt geen verzet uit. Is het omdat zij niet treiteren ?

Tot slot een cynische noot van Hafid Bouazza : eind jaren 60 juichte de linkse beweging de feministes en dolle mina’s toe, die hun bh’s verbrandden. Dat links nu de moslima’s eens aanspoort hun hoofddoek te verbranden…

Islamitische vrouwen : laat onze westerse waarden tot je doordringen en emancipeer jezelf ! Ook omwille van de toekomst van je kinderen.

Herman van Schoten, Schoten, België, 30/04/2016.
alle rechten voorbehouden : Herman van Schoten.