Translate

156. NIEMAND IS LAAGOPGELEID !


Zou het ?!

Marianne Zwagerman verkondigde het op 21/06/2018 in een tv-programma : niemand is laagopgeleid ! Ze is allergisch aan dat woord omdat er de suggestie van hoge en lage mensen van uitgaat. Marianne bedoelt het immers goed ! Principieel is iedereen gelijk, punt ! Ze liet het voormalig Staatssecretaris Sander Dekker, die dat taboewoord in de mond had genomen, op deze fijnzinnige manier weten : als jij dat nog een keer zegt, zoek ik je op en hak ik je kop eraf. Nou !

Nu zou ik dat bevlogen Marianne afraden, gezien de onprettige omstandigheid dat geen enkele verzekeringsmaatschappij deze opzettelijke en definitieve ingreep wil dekken. Marianne toch ! Bovendien zullen teruggekeerde jihadi’s haar idealistische daad als plagiaat beschouwen en plagiaat is verboden.

Hoe komt Marianne daar nu bij ? Zou ze getroffen zijn door die nieuwe ziekte, die te boek staat als gelijkheidsneurose ? Wat boven het maaiveld uitsteekt, moet geschoren worden ! Een aandoening die ook in Scandinavische landen opspeelt : de wet van Jante !

Als jij in de spiegel kijkt en eerlijk bent, Marianne, dan weet je dat je hoog- en laagopgeleiden hebt zoals je hoge cultuur hebt en lage cultuur. Je hebt ook dominante cultuur en volgende cultuur, leidende cultuur en achtergebleven cultuur, opkomende en imploderende culturen, ontwikkelde culturen en culturen in een ontwikkelingsfase, decadente cultuur en nieuwe cultuur, elitaire cultuur en volkscultuur. Die begrippen kan je begrijpen als een afdruk van de werkelijkheid, of ook in morele zin en dat is helaas bij jou vermoedelijk het geval. Je zou dan ook baat hebben bij een zomercursus in mijn ontwenningskliniek voor ideologisch ontspoorden, waar ik je voor een vriendenprijs de basisbeginselen zou bijbrengen van de noties gelijkheid en gelijkwaardigheid, een vaak dooreen gehaald tweelingbegrip. Gelijkheid heeft overigens een meervoudige lading, maar nu loop ik al vooruit op de eerste les. Voor de goede orde Marianne : aanmelding ongewapend.

Het zal toch niet zo wezen dat die gelijkheidsmanie zich verspreid heeft onder de Nederlandse bevolking ? In dat geval is er sprake van een gelijkheidsepidemie en moet Nederland collectief in therapie. Een voorbeeld : een familielid promoveerde en mocht haar diploma in ontvangst nemen. Maar de docent, die daarmee belast was, deed het op zijn janboerenfluitjes, informeel en hij had ook nog niet eens fatsoenlijke kleren aan. Zo van de garage thuis recht naar de diploma-uitreiking. Een feestelijk drankje kon er evenmin af. Plechtigheid was geheel afwezig, decorum nooit van gehoord, ritueel onbekend. Gelijkstrijken weet je wel…

Nu heb ik aan gelijkstrijken dezelfde hekel als aan strijken, ik maan mijn echtgenote dan ook geregeld aan om de strijk de deur uit te doen. Gelijkstrijken is er een variant op, de plooien gladstrijken tot het ideaal van Jan Identiek. Leute is daar uiteraard niet bij, fantasie en creativiteit al evenmin en over stijl praten we niet, kortom, het is een kaal en treurig schouwspel. Iedereen gelijk is overigens geen toeristische troef en dat zou Nederlanders toch moeten beseffen! Stel je even voor dat de Nederlanders echt allemaal op klompen zouden lopen, de toeristen zouden het snel voor bekeken houden. Een enkele klomp en dan nog bij voorkeur tijdens de jaarlijkse bloemencorso van Noordwijk naar Haarlem, langs de Keukenhof, ja, dat natuurlijk wel ! Maar iedereen elke dag, dan zou de pret er direct af zijn. Iedereen hetzelfde lokt niet.

Die gelijkheidsmanie is dan ook iets om de draak mee te steken. Wijlen Wim Sonneveld gaf reeds de richting aan in zijn sketch De Stalmeester. En wijlen Wim Kan zou er vrolijk zijn kritisch kammetje doorheen halen. Waar blijft dan toch dat legioen cabaretiers en stand-up-comedians om het aan de kaak te stellen ? Zijn ze zover nog niet of durven ze niet ? Het is immers een dankbaar thema want gelijkheid is niet alleen een fictie, maar ook oersaai en inspiratieloos.

Naar goede Nederlandse gewoonte wordt ook naar dit fenomeen wetenschappelijk onderzoek verricht. Volgens van de Brink (1) is het een typisch Nederlandse vorm van egalitarisme, met name in culturele zin : in Nederland is vanaf de jaren zestig haast ongemerkt een meer homogene cultuur ontstaan, waarbij bepaalde waarden en beginselen door een duidelijke meerderheid van de autochtone bevolking gedeeld worden. Dat geldt met name voor de inrichting van ons privéleven en de omgangsvormen op het persoonlijk vlak. We erkennen dat er een brede variëteit aan seksuele voorkeuren, religieuze denkbeelden en culturele identiteiten bestaat en zijn het er bovendien over eens dat ze allemaal gerespecteerd moeten worden (…) Vandaar de toenemende ergernis over discriminatie en ongelijke behandeling. Welnu, dan kan prinses/koningin Máxima wel verklaren dat de Nederlandse identiteit niet bestaat, in de openbare ruimte bestaat ze wel degelijk : geen onderscheid, geen voorkeursbehandeling, niet opvallen, iedereen op de fiets. Premier Rutte vindt het allemaal goed : spelen jullie maar fijn gelijkheid, ik organiseer met de invoering van de zzp-ers de ongelijkheid…

Is het een tijdelijk verschijnsel, een hardnekkige rage, waarover men zich later, in een meer ontspannen tijdperk, verbaasd vrolijk zal maken ? Dat is nog maar de vraag. Het fenomeen is diepgeworteld. Het heeft te maken met de arrogantie van de macht en de algemene hekel daaraan, vandaag de dag uitgekristalliseerd in de dwingende consensus : doe maar gewoon. Hoe verschillend men ook is, vooral in economisch opzicht, in de openbare ruimte doe je of die verschillen niet bestaan. Het is zoals elkaar met de voornaam aanspreken, ook al staat er een muur van verschil tussen de sprekers. Ofschoon dus fake is men het er roerend over eens dat het zo hoort.

Ik betreur deze ontwikkeling. Niet dat ik voorstander ben van hoge en lage status, het Britse upstairs downstairs acht ook ik verwerpelijk, het Verenigd Koninkrijk is nog steeds een klassenmaatschappij, raar toch dat Nederland daar altijd naar opkeek. In Vlaanderen botste ik dan weer op de Vlaamse mentaliteit van baas en ondergeschikte, waar je in Nederland niet meer mee weg komt, zoals zelfs Peter Vandermeersch van de NRC moest ondervinden ! En terecht ! Ik herinner me dat ik, als beginnend werknemer in Nederland, mijn zegje mocht doen, wat me aangenaam verraste en je werd nog gewaardeerd ook, zodat ik ten onrechte de indruk kreeg dat ik heel wat voorstelde.

Hoe anders was dat enkele jaren later in Vlaanderen ! Je mond houden en luisteren naar de baas stond en staat in Vlaanderen te boek als loyauteit, want de Nederlandse vertaling van dat Franse woord kent men ook al niet – het staat notabene zelfs in de Nederlandse tekst van de Belgische grondwet. In mijn Antwerpse school brak op een gegeven moment de gelijkheidsgedachte door, Nederland was toen nog gidsland, weet je wel. Bij gelegenheid van een deliberatie stelde een collega plots voor om de plechtige afroeping van de resultaten om te gooien. Er zou beter niet meer hiërarchisch worden afgedaald van de primus naar de laatste van de klas. Alfabetisch afroepen was beter, gewoon met de vermelding : onderscheiding, voldoening, tweede zit. Positief ingesteld als ik was meende ik dat voorstel nog te kunnen verbeteren. Ik stelde voor om elke kwalificatie achterwege te laten en te volstaan met voldoende en onvoldoende. En vermits die laatste schaars waren, konden we er misschien maar best ook een voldoende van maken ! Deze constructieve bijdrage werd niet gesmaakt, het kwam integendeel over als cynisch. Hoe komt het toch dat ik zo vaak niet begrepen word ? Ik heb nochtans een invloedrijke bondgenoot want Sinterklaas heeft mijn suggestie overgenomen. Bij zijn jaarlijkse intrede in Antwerpen verklaart hij steevast : er zijn geen stoute kinderen dit jaar ! Daarom dat Zwarte Piet geen werk meer heeft, al die heisa om niets…

Waarom is het streven naar gelijkheid, anders dan voor de wet, een treurig idee ?  Het gaat om verschillen in uiterlijk en gedrag, die inspireren en uitdagen, om het honoreren van uitmuntendheid, om aansporing, om beloning, maar even goed om speelse provocatie, om humor, geheimzinnigheid, opvallen, provoceren, kortom om de “jus” in het samenleven. Jezelf zijn dus en je talenten botvieren, maar dat wordt tegenwoordig merkwaardigerwijs begrepen als een gebod waarbij je verwacht wordt net niet op te vallen en maar gewoon en grijs te doen als iedereen, ook nog in dezelfde afgedragen kleren.

Leve de ongelijkheid ! Een W.F. Hermans was niet gladgestreken, maar deed het vibreren, een hoogontwikkeld querulant, heerlijk ! En originele figuren als Pim Fortuyn, Raymond van het Groenewoud, Thierry Baudet, Guido Belcanto, Etienne Vermeersch, Peter van Straten, Kamagurka, Jean-Pierre Van Rossem, Jean-Marie Dedecker, de van Rossems van de tv, om er enkele te noemen, die me ter plekke te binnen schieten. Bij de katholieken vind je dergelijke figuren niet zo gauw, bij de protestanten weet ik het niet, bij moslims en joden ? Gelovigen zijn in de regel saai en humorloos. Neem nu Balkenende, de naam alleen al…

Dat gelijkheidsdenken trekt haar droevig spoor ook door in de media ! Marianne Zwagerman ! Zij meent dat ze van vele dingen verstand heeft en dat ze daarvoor moet uitkomen. Wat een pijnlijke vergissing ! Marianne is qua talent en doorgemaakte ontwikkeling een gerespecteerd journaliste op het niveau van het weekblad Elle. Marianne, ken je talenten en beperkingen en blijf op dat niveau ! Want je zelfbedachte titel media-entrepeneur belooft weinig goeds ! Ga ons op tv toch niet om de oren slaan met ideologische kreten, op het niveau van een reclameslogan. Schoenmaakster blijf bij je leest !

Nu is profetische Marianne geen geïsoleerd verschijnsel. Je hebt tegenwoordig wel vaker praatprogramma’s, waar niet de te behandelen onderwerpen de inzet zijn, maar de gesprekspartners rond de tafel. Zo gebeurde het dat Urbanus in een praatprogramma verzeilde en gevraagd werd naar zijn mening over belastingontwijking- en ontduiking en hij zei met een brede glimlach dat hij daarvan geen verstand heeft ! Ontwapenend ! Je moet zien wie je voor je hebt, toch ?! Je moet Jan Boskamp toch geen vragen stellen over de toestand in Venezuela – tenzij hij er gevoetbald heeft natuurlijk, of André van Duin over de gevolgen van de brexit voor de Nederlandse export, of Frans Bauer over de CO2-uitstoot in China. Dat gebeurt dus meer en meer, bekende figuren die aan zo’n gesprekstafel worden gezet, bij voorkeur onder regie van sneltetterende Jinek. Ze komen over als ongeletterd omdat het hun leefwereld niet is. Zo kom je in de verleiding te denken dat ze nergens verstand van hebben, wat hen onrecht aandoet. Weet dus waarvoor je uitgenodigd wordt ! Eddie Merckx overkwam het dat hij, na een zoveelste overwinning, bevraagd werd naar de psychologie op de fiets, hij hijgde nog even na en stamelde euh, arme Eddy ! Omgekeerd nochtans wordt er beter opgelet. Het komt bijvoorbeeld niet bij programmamakers op om dominee Ruben van Zwieten te ondervragen over de kansen van de volleyballers op de Olympische Spelen of Herman Van Rompuy over seksuele onthouding voor een topprestatie.

De conclusie is dan ook dat het gelijkheidsdenken de debatcultuur naar beneden haalt. Ieders mening is even interessant, is het ingeslepen gebod, dat van oenen evenzeer als van een Nobelprijswinnaar ! Welnu : het gelijkstrijken haalt het denken uit het gesprek en daarmee de basis van de democratie. Met een populair woord : het is populisme !

Nu zit hier wel een forse adder onder het gras. Linkse gelijkhebbers zetten andersdenkenden net graag weg als oenen, onbenul en slechte karakters, die geweerd behoren te worden. Zo bedoel ik het natuurlijk niet, die doordrammers die decreteren dat er niet mag gediscussieerd worden – zie het hysterische klimaat-non-debat -. Ze zetten graag een Heras-hekwerkje rond hun Grote Gelijk, al dan niet met medewerking van Jinek – zie haar afblokken van Thierry Baudet (2). 

Nu is Marianne Zwagerman hardleers. Ze verklaarde onlangs : ik zie dingen vaak eerder dan anderen !  Nounou !  Een goeroe ! Een nieuwe sekte Marianne, is dat niet wat voor jou ?! Nu trek ik je toch even fors aan de oren : onderscheid moet er zijn, Marianne Zwagerman, omwille van cultuur, omwille van het onderscheid tussen spreken en lullen, ter verdediging tegen de algemeen verspreide wancultuur. En omwille van het debat, het vermijden van voorgebakken consensus, omwille van de democratie en van de “jus” in het samenleven !

Wat mis ik W.F. Hermans en Pim Fortuyn…Dag Marianne ! Blijf lekker voorop lopen in jouw media-wereldje maar let eens wat meer op je taal en omgangsvormen…

Noten :

(1):Brink, G. van den, Waartoe is Nederland op aarde ?, p. 45, Boom, 2018.
(2):Jinek, tv-praatprogramma, late night talkshow genoemd, 08/02/2019.

Herman van Schoten, Lagos, Portugal, 19/02/2019.
Alle rechten voorbehouden : vanschotenherman&gmail.com.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten